Rừng trâm bầu cổ thụ 500 tuổi cả làng góp lúa bảo vệ, chặt phá bị bêu giữa đình làng

Thiên nhiên - Tự nhiên 01/02/2023 18:00 Theo dõi TH&SP trên

Từ hàng trăm năm nay, cánh rừng trâm bầu cổ thụ là bức tường xanh che chở dân làng qua bao mùa gió bão, chắn cát bay cát nhảy, giữ nguồn nước ngọt. Lệ xưa ai chặt cây, phá rừng bị bêu giữa đình làng, phạt thóc sung công, ngày nay rừng vẫn được trông coi như báu vật.

Rừng lim cổ thụ huyền bí ở Hà Nội được ví như 'mỏ vàng' lộ thiên không ai dám xâm phạm Rặng duối cổ báu vật thường xuất hiện trên phim và sự linh thiêng kỳ bí Rừng lim xanh cổ thụ báu vật ở xứ Thanh được ngày đêm bảo vệ như thế nào?

Rừng trâm bầu cổ thụ 500 tuổi bảo vệ làng ven biển Quảng Bình.

Cánh rừng trâm bầu chạy dọc bờ biển làng Thanh Bình, xã Quảng Xuân, huyện Quảng Trạch khoảng 4 km, rộng 400m. Loài cây có tên khoa học là Combretum quadrangulare Kurz, thuộc cây thân gỗ cao 2-12 m, phân bố chủ yếu ở miền Nam và Trung. Cây đẻ nhiều nhánh ngay sát gốc, thân khúc khuỷu, uốn lượn.

Phần lớn gốc trâm bầu ở làng Thanh Bình hiện có đường kính 20-30 cm, một số gốc trên 50 cm. Nhiều thân cây lâu năm rêu mốc mọc xù xì, xanh mướt. Nhìn từ trên cao, trâm bầu tạo thành mảng xanh, che đồi cát trắng xóa phía dưới. Rất nhiều loài chim về đây trú ngụ, làm tổ, sinh đàn đông đúc.

Quả trầm bầu có màu tím, vị ngọt mát, hơi chan chát.

Vào mùa hè, trâm bầu ra hoa, đến cuối năm kết trái. Quả mọc chi chít đầu ngọn cây, nhỏ bằng đầu ngón tay, ăn có vị ngọt và chát nhẹ. Đầu mùa xuân, cây trâm bầu con mọc lên. Điều đặc biệt cây chỉ có thể tự mọc, người dân chưa thể gieo hạt hoặc đào cây về nhân giống.

Theo các cụ cao niên, rừng trâm bầu có từ trước khi lập làng Thanh Bình. "Khi các vị tiền nhân khai khẩn đến lập làng thì đã có cánh rừng này. Thấy rừng xanh tốt, biết là vùng đất trù phú, mạch nước ngầm dồi dào nên các ngài đã cắm cọc dựng nhà, vỡ đất làm ruộng", ông Dương Minh Huy, 63 tuổi, từng 39 năm bảo vệ cánh rừng trâm bầu, giới thiệu.

Từ đó đến nay, cánh rừng là bức tường xanh che chở dân làng qua bao mùa gió bão, chắn cát bay cát nhảy, giữ nguồn nước ngọt. 500 giếng quanh làng Thanh Bình chưa bao giờ cạn nước. Nguồn nước cũng không bị nhiễm phèn, chua mặn như ở các làng lân cận.

Rừng trâm bầu cổ thụ được dân làng bảo vệ như báu vật.

Ý thức được sự sống còn của làng phụ thuộc vào cánh rừng trâm bầu, các bậc tiền nhân đã đặt ra nhiều quy định giữ rừng. Trưởng làng lựa chọn trai tráng vào đội giữ rừng, ai chặt cây, phá rừng bị bêu giữa đình làng, phạt thóc sung công.

Đến năm 1959, làng thành lập hợp tác xã, đội giữ rừng chính thức ra đời. Dân làng quy định phạt tiền với những ai vào rừng chặt cây. Người dân chỉ được vào vơ lá rụng về làm chất đốt.

Đầu những năm 1980, người dân các xã lân cận vì thiếu chất đốt nên vào rừng trâm bầu chặt cây về làm củi. Từng tốp 20-40 người kéo vào chặt cây. Tổ bảo vệ gồm 11 người, do ông Huy làm tổ trưởng, được cấp hai khẩu súng AK, ăn ở trong rừng để ngăn chặn chặt cây.

"Họ đi rất đông nên chúng tôi nhiều lần phải nổ súng AK để cảnh cáo. Không ít lần xô xát, may mắn không ai thương tích", ông Huy nhớ lại. Việc này kéo dài ba năm rồi giảm dần, súng AK được thu hồi. Năm 2011, tổ bảo vệ rừng Thanh Bình được Chủ tịch tỉnh Quảng Bình tặng bằng khen vì thành tích giữ rừng.

Dân chắt chiu thóc gạo nuôi người giữ rừng nên họ hiểu mình cũng phải giữ rừng nữa mới có thành quả tốt đẹp. Vì thế người dân ở làng tuân thủ khá chặt chẽ và tự giác lệ làng về giữ rừng. Ai bẻ cành bị phạt 50.000 đồng, chặt cây bị phạt 300.000-500.000 đồng. “Giữ được rừng cây là giữ cho cuộc sống của chính bầy tui tốt đẹp hơn, rứa thì ai lại đi phá rừng mần chi”, bà Dương Thị Hạnh, một người dân sống sát bên rừng trâm bầu, bày tỏ.

Ông Dương Minh Huy, Tổ trưởng bảo vệ rừng trâm bầu, bên một gốc cây có đường kính trên 50cm.

Người làng Thanh Bình nhà nào hiện còn dùng bếp củi thì cũng chỉ vào rừng quét lá, nhặt nhạnh cành trâm bầu khô mục đã gãy về đun. Ai vi phạm phá rừng là bị thôn đọc tên trên hệ thống loa phát thanh, và chỉ một lần vi phạm phá rừng là cuối năm gia đình đó không còn được bầu gia đình văn hóa nên mọi người xấu hổ.

“Công cuộc” giữ rừng ở thôn Thanh Bình là cả làng giữ rừng. Người dân là tai mắt của đội bảo vệ rừng, của chính quyền thôn. Ai thấy người lạ bước chân vào rừng cũng đều báo ngay với đội bảo vệ, để đội theo dõi, ngăn chặn phá rừng. Nhờ thế nên bây giờ mọi người mới mục kích được những cây trâm bầu có gốc hai ba người ôm, hay cả cánh rừng trâm bầu xanh ngút ngàn trên cát trắng.

Những năm gần đây, làng Thanh Bình quy định người mất không được chôn dưới rừng trâm bầu mà phải ra nghĩa địa, nhằm duy trì diện tích rừng. Năm 2022, tỉnh Quảng Bình điều chỉnh hướng tuyến đường ven biển ra sát bờ biển để tránh cánh rừng trâm bầu. Người dân Thanh Bình đồng lòng giữ cánh rừng trâm bầu cổ thụ nhiều năm qua, mang lại nhiều lợi ích về phòng hộ, sinh thái, giữ gìn nguồn nước... Cánh rừng trâm bầu cổ thụ này là số rất ít cánh rừng xanh tốt nguyên sinh được gìn giữ ở vùng ven biển Quảng Bình từ xưa đến nay./.

Kim Ngân

Tags:

Cùng chuyên mục

2 loại rau như “nồi cơm thạch sanh”, không cần chăm cũng lớn nhanh vùn vụt tha hồ hái

Siêu phẩm khế cổ thụ thân chia nhánh rồng kỳ lạ nhìn muốn sởn gai ốc được định giá nửa tỷ

Loài hoa rừng nhìn như sâu róm lại đắt ngang thịt bò, đem đồ với thứ gạo trắng ngần nhìn thôi cũng thèm

Bài 1: Ô nhiễm nguồn nước ngày càng gia tăng ở Việt Nam

Làng nghề sản xuất sản phẩm quét dọn nhà có truyền thống hơn 150 năm

Thanh Hóa: Thả cá giống tái tạo và phát triển nguồn lợi thủy sản

3 thứ “đen thui” này, không phải ai cũng biết chúng là trợ thủ đắc lực trong việc trồng hoa

Mẹo chọn dưa leo tươi ngon, không bị đắng

"Rau trường thọ" mọc dại, nấu món gì sẽ ngon?

Mua mướp đắng, chọn quả có hạt sần nhỏ hay to thì đỡ đắng, người bán mách 3 mẹo bất ngờ

Loại đọt đầy gai xưa ít người ăn, nay được mệnh danh là “báu vật trên núi”

Những cây ăn quả dễ trồng, giúp ngôi nhà luôn tươi mát và thu hút vượng khí

Tin khác

Lâm Đồng: Mất rừng tại Dự án do Công ty TNHH Thủy điện và du lịch sinh thái Thác Rồng làm chủ đầu tư

Dự án Sản xuất nông nghiệp công nghệ cao kết hợp du lịch sinh thái và bảo vệ rừng do Công ty TNHH Thủy điện và du lịch sinh thái Thác Rồng làm chủ đầu tư đã xảy ra tình trạng mất rừng.

8 loại rau gia vị cắm 1 gốc vào đất, không cần chăm cũng lớn nhanh vùn vụt ăn quanh năm không hết

Dưới đây là 8 loại rau gia vị chỉ cần tận dụng những cành sau khi mua về, chẳng mấy chốc bạn sẽ có cả một vườn rau sạch, ăn quanh năm không hết.

Lạc lối ở vườn bonsai cổ thụ của 8X Khánh Hòa, nhìn đâu cũng thấy cây tiền tỷ

Với những người có niềm đam mê cây cảnh niềm vui sướng tột cùng là khi sưu tầm được những cây đẹp độc lạ và không bao giờ nghĩ tới chuyện bán đi kiếm lời. Đó cũng là quan niệm của Lê Ngọc Phước, khi hàng chục năm qua miệt mài sưu tầm những bonsai cổ thụ tạo nên khu vườn cây cảnh hiếm có, khiến nhiều người kinh ngạc.

Những loại rau bẹ xanh cắm gốc trong bình nước sẽ có rau ăn quanh năm

Đừng vội bỏ đi những phần gốc rau thừa sau khi chế biến, bạn có thể tận dụng chúng để trồng rau sạch cho cả gia đình ăn cả năm không hết. Cùng tham khảo các loại rau bẹ xanh siêu dễ trồng và dễ thu hoạch này nhé.

Mua lươn về siêu nhớt, cho vào thứ này vài phút nhớt bong ra ngoài, hết sạch mùi tanh

Lươn là món ăn bổ dưỡng, nhưng việc chế biến lươn thường khiến nhiều chị em ngại vì chúng vừa tanh lại vừa trơn nhớt. Chính vì vậy, trước khi muốn chế biến món ăn từ lương, việc đầu tiên các bạn phải làm là làm sạch hết nhớt của lươn, lúc đó mới dễ dàng chế biến món ăn.

Vùi 1 bìa đậu phụ xuống đất, cây cảnh “kén ăn” đến mấy cũng phát triển tốt

Đậu phụ rất giàu khoáng chất như đồng, kẽm, canxi, magie,… không những tốt cho sức khỏe con người mà những chất này cũng rất cần thiết cho sự phát triển của cây trồng. Vì vậy, bạn có thể dùng đậu phụ để làm phân bón cho rau, cây cảnh trong vườn nhà.

4 loại rau ăn khi nảy mầm tốt cho sức khỏe hơn cả lúc trưởng thành

Rau mầm rất dễ tiêu hóa và có hàm lượng dinh dưỡng cao hơn so với rau trưởng thành. Với chị em phụ nữ, loại thực phẩm này còn có tác dụng làm đẹp, vừa giảm cân lại còn nuôi dưỡng làn da trắng sáng từ bên trong.

Biến sân thượng thành lồng chim khổng lồ thuần hóa hàng chục giống chim rừng với cây xanh mướt

Chủ nhân của khu vườn trồng cây nuôi chim trên sân thượng là Hà Minh Vương (ngụ phường An Phú, TP Thủ Đức, TP.HCM). Khu vườn rộng khoảng 60m2 luôn xanh mướt của đủ các loại câylà nơi cho gần 100 con chim nhảy múa, râm ran tiếng hót.

‘Tốn cơm’ với đặc sản cá muối chua Vĩnh Phúc cùng như lưu ý khi ăn không phải ai cũng biết

Mảnh đất Lập Thạch (Vĩnh Phúc) có một loại đặc sản cực dân dã, cách làm kì công nhưng ăn ‘tốn cơm phải biết’, đó là cá thính, hay còn gọi là cá muối chua.

Cây trứng gà trăm triệu nhìn như bụi cây dại của đại gia đá quý, độc lạ cỡ nào?

Là một đại gia về đá quý ở Thái Nguyên, nhưng ông Lê Văn Dũng cũng nổi tiếng trong giới cây cảnh với bộ sưu tập toàn hàng độc lạ trị giá tiền tỷ. Bộ sưu tập cây cảnh của ông Dũng rất đa dạng toàn hàng khủng như: tùng, sanh, khế, mai tứ quý, mộc hương... Tuy nhiên ông lại đặc biệt chăm chút cây trứng gà thoạt trông như bụi cây dại, nhưng theo giới chơi cây, bonsai trứng gà này thuộc hàng siêu phẩm.

Đặc sản xưa không ai ăn, giờ thành món ngon xuất hiện trong các bữa tiệc, giá 500.000 đồng/kg

Ngày xưa người Việt không ăn thịt nhím vì cho rằng nhím là động vật hoang dã, chỉ lấy dạ dày để bào chế thành thuốc, chữa trị một số bênh. Giờ thịt nhím được xem là một trong những món đặc sản thơm ngon với thành phần dinh dưỡng có giá trị vô cùng hữu ích.

Ốc khiêu vũ với tên gọi cực “mỹ miều”, là đặc sản vùng biển đắt đỏ được “săn lùng” mỗi khi vào mùa

Ốc khiêu vũ hay còn được gọi là ốc nhảy, là loại ốc được xếp vào hàng đặc sản biển với cách di chuyển “độc nhất vô nhị”. Với hương vị thơm ngon hấp dẫn, rất nhiều thực khách phải gật gù khen càng ăn càng ghiền.

Mua gừng về ăn không hết đừng vứt xó, làm theo cách này có gừng ăn quanh năm

Trong văn hóa ẩm thực Việt, gừng là một loại cây gia vị cực kỳ phổ biến. Gừng không chỉ mang đến hương vị cay nồng, đậm vị cho món ăn, mà còn chứa nhiều dưỡng chất tốt. Để trồng gừng không hề khó, bạn hoàn toàn có thể tự mình trồng một vài cây gừng trong nhà một cách đơn giản và dễ dàng khi làm theo cách dưới đây nhé.

Một số loài hoa chỉ để ngắm, tuyệt đối không được "sờ"

Sau đây là một số loài hoa sở hữu vẻ đẹp tinh khôi thu hút người xem từ cái nhìn đầu tiên, thế nhưng lại nguy hiểm nếu ăn phải.

4 loại cây là “bậc thầy thôi miên”, đặt một chậu trong phòng ngủ vừa ngon giấc, vừa hút tài lộc vào nhà

Dưới đây là 4 loại cây được mệnh danh là “bậc thầy thôi miên”, rất thích hợp trồng trong phòng ngủ, đặc biệt là với những người thường xuyên khó ngủ, ngủ không ngon giấc.

5 loại rau có vitamin C cao gấp 26 lần táo, canxi cao ngất, có loại chẳng mấy khi được ăn

Rau củ quả là thực phẩm không thể thiếu trong cuộc sống của chúng ta, không chỉ giúp no bụng mà còn cung cấp nhiều dinh dưỡng cần thiết cho cơ thể. Dưới đây là những loại rau giá rẻ, nhiều người chỉ xem như rau thường nhưng giàu vitamin C cao gấp 26 lần táo cực kỳ tốt cho sức khỏe.

Loài sâu nhìn thôi đã phải “khóc thét” có gì đặc biệt mà lại là đặc sản cực đắt, tôm hùm còn "thua xa"?

Bất chấp vẻ ngoài kinh dị, nhìn thôi đã muốn “khóc thét”, sâu bướm Mopane vẫn là món đặc sản cực bổ dưỡng ở Zimbabwe với giá thành đắt đỏ, tôm hùm còn "thua xa".

3 bộ phận đắt nhất của con cá “sánh ngang” với tổ yến, người Việt toàn vứt đi

Cá là thực phẩm giàu dinh dưỡng và rất tốt cho sức khỏe. Ngoài phần thịt thì cá còn có 3 bộ phận được xem là đại bổ mà ít người biết.

Đặc sản xưa không ai ăn, giờ xuất hiện trong thực đơn các nhà hàng, ăn một lần nhớ cả đời

Nếu ngày xưa người ta không ăn thịt dúi thì giờ nó được biết đến rộng rãi, trở thành đặc sản được nhà hàng, khách sạn và chị em nội trợ ưa chuộng. Ai muốn mua chúng phải tìm đến cửa hàng chuyên bán thịt dúi với giá 600.000 – 750.000 đồng/kg và chủ yếu là dúi nuôi vì dúi rừng hiện rất quý hiếm.

Khu vườn sân thượng nơi cả ba thế hệ nâng niu quả cà, trái bí, luống rau

Người phụ nữ Đất Cảng đã tận dụng không gian sân thượng để trồng rau xanh. Niềm đam mê lớn dần rồi lôi cuốn cả gia đình cùng chung tay chăm bẵm những luống rau, nâng niu quả cà, trái bí. Giá trị của khu vườn trên cao không chỉ là những bữa ăn đầy đủ thực phẩm xanh sạch mà còn ắp đầy niềm vui gia đình.

Loại quả chua loét bán 20.000 đồng/kg đầy chợ Việt, sang New Zealand được ví như "vàng xanh", đem làm kem thơm ngon khó cưỡng

Chanh là một loại quả gia vị của Việt Nam. Vị chua là điểm đặc trưng nhất của trái cây nhiều nước này. Tuy có kích thước không lớn nhưng nó lại giàu dinh dưỡng, đặc biệt là Vitamin C.

3 loại hoa chỉ cần cắt cành cắm xuống đất, 1 tuần sau bén rễ trắng muốt, lớn thành cây mới

Nhiều người thích trồng một số loại hoa và cây, mỗi lần mua hoa là mua rất nhiều, thực ra điều này rất lãng phí, bởi vì có rất nhiều hoa không cần mua chỉ cần cắt cành và cắm vào đất là có thể bén rễ và tồn tại.

Giống Na QN-D1 cho năng xuất cao - Cơ hội mới cho người nông dân

Diện tích trồng Na toàn tỉnh Quảng Ninh hiện nay đạt trên 1.220 ha, sản lượng hàng năm đạt khoảng 14.000 tấn đã mang lại giá trị kinh tế cao đối với người nông dân.

3 giai đoạn, 5 sai lầm cần chú ý khi bắt đầu trồng rau thùng xốp

Những tưởng trồng rau sạch tại nhà sẽ đơn giản và dễ thực hiện. Nhưng điều này chỉ đúng khi bạn đã có kinh nghiệm và hiểu rõ tường tận về kỹ thuật trồng rau sạch tại nhà. Thực tế khi bắt tay vào trồng, rất nhiều người đã mắc phải các sai lầm cơ bản và chỉ kịp nhận ra khi giàn rau sạch tại nhà của mình phát triển không như mong muốn. Cùng tìm hiểu những sai lầm này để tránh gặp phải khi trồng rau sạch tại nhà nhé.

Loại củ đen xì phát hiện trong tổ mối bất ngờ lại là nhân sâm quý hiếm nhất thế giới

Loại nhân sâm đen xì nhìn như củ ấu là dược liệu vô cùng quý hiếm tại Trung Quốc, nhưng thời gian gần đây ở Tây Nguyên đã phát hiện ra siêu nhân sâm này khi người dân đi đào tổ mối chúa. Loại siêu sâm cực quý hiếm này chính là sâm ô linh được ví như vàng đen.

2 loại rau dễ trồng như cỏ lại được mệnh danh là "nhân sâm tự nhiên", có loại không chăm vẫn lên tốt um

Ở nước ta, có một số loại rau được mệnh danh là "nhân sâm" như rau má, đậu bắp. Ai cũng nghĩ bổ dưỡng như vậy chắc sẽ rất khó trồng, nhưng ngược lại chúng không những dễ trồng mà không cần chăm vẫn lên um tùm.

Quả dại xưa chỉ trẻ con ăn, nay thành đặc sản miền Trung đắt đỏ, được “săn lùng” bởi vừa ngon vừa tốt cho sức khỏe

Dủ dẻ là cây mọc dại trong rừng, quả của chúng khi chín có vị ngọt thanh. Xưa chỉ hái về cho trẻ con ăn, nay lại thành đặc sản được nhiều người tìm mua vơi giá cao bởi công dụng đặc biệt.

Loài côn trùng nhìn thấy đã sợ lại là "sung dược" của phái mạnh, giá lên tới 300.000 đồng/con vẫn được săn lùng

Mối chúa nhìn thấy đã sợ nhưng rất đắt khách mỗi khi đến mùa, được chị em, quý ông săn lùng, trở thành mặt hàng hiếm trên thị trường bởi không phải lúc nào cũng có.

Hà Tĩnh: “Nữ hoàng của các loài linh trưởng” lạc vào nhà dân được bàn giao cho ngành chức năng để thả về môi trường tự nhiên

Một cá thể vọoc chà vá chân nâu đi lạc vào vườn nhà của một hộ dân tại huyện Kỳ Anh, tỉnh Hà Tĩnh. Hộ dân này đã bắt nhốt lại sau đó bàn giao cho các ngành chức năng để thả về môi trường tự nhiên.

Xem thêm