Hành trình hơn một thế kỷ của "Ngôi nhà trẻ thơ"

Để hiểu rõ giá trị của cuốn sách, cần nhìn lại lịch sử hình thành của phương pháp này. Khởi nguồn từ năm 1906, Tiến sĩ Maria Montessori – một nữ bác sĩ, nhà khoa học và nhà giáo dục người Ý – đã bắt đầu hành trình nghiên cứu giáo dục từ những trẻ em chịu nhiều thiệt thòi tại khu vực San Lorenzo (Rome).

Ngày 6/1/1907, lớp học đầu tiên mang tên Casa dei Bambini (Ngôi nhà trẻ thơ) ra đời. Từ những quan sát khoa học tỉ mỉ, bà nhận thấy trẻ em, dù ở hoàn cảnh nào, đều có niềm yêu thích trật tự, khao khát tự lập và khả năng tự học phi thường nếu được đặt trong một môi trường tôn trọng nhịp điệu phát triển tự nhiên. Thành công vang dội của mô hình này đã đưa phương pháp Montessori lan tỏa mạnh mẽ sang Mỹ, Anh, Úc, Trung Quốc... và trở thành một trong những trụ cột của giáo dục mầm non toàn cầu hiện đại.

Trẻ em là những “nhà nghiên cứu” độc lập

Cuốn sách của tác giả Trần Thị Thương Hiền đi sâu phân tích triết lý cốt lõi của Maria Montessori: coi trọng sự phát triển tự nhiên và cá nhân hóa. Theo đó, trẻ em không phải là những thực thể thụ động chờ đợi sự nhào nặn của người lớn, mà là những "nhà nghiên cứu" chủ động khám phá thế giới.

Tác phẩm làm rõ sơ đồ “Nhịp điệu kiến tạo cuộc sống” với 4 giai đoạn phát triển từ 0 đến 24 tuổi. Trong đó, môi trường học tập đóng vai trò then chốt, cần được thiết kế với các giáo cụ chuyên biệt để trẻ tự do lựa chọn và trải nghiệm. Đồng thời, vai trò của người lớn – giáo viên và phụ huynh – được định nghĩa lại: không phải là người áp đặt uy quyền, mà là người quan sát tinh tế, tôn trọng sự độc lập và hỗ trợ trẻ đúng lúc.

Lời giải cho bài toán vận dụng tại Việt Nam

Tại Việt Nam, dù triết lý Montessori đã xuất hiện từ những năm 1940, nhưng phải đến năm 2000 mới thực sự bùng nổ. Tuy nhiên, việc áp dụng nguyên bản phương pháp phương Tây vào văn hóa và điều kiện thực tế tại Việt Nam luôn là thách thức lớn.

Cuốn sách “Triết lí giáo dục Montessori - Những vận dụng vào giáo dục mầm non ở Việt Nam” ra đời chính là để giải quyết vấn đề này. Tác phẩm chỉ ra những điểm tương đồng và tính tương thích cao giữa Montessori với các mục tiêu của Chương trình Giáo dục mầm non quốc gia hiện hành.

Được đúc kết từ quá trình nghiên cứu và trải nghiệm thực tiễn dày dặn của tác giả, ấn phẩm không chỉ là tài liệu tham khảo lý thuyết đơn thuần. Đây thực sự là cẩm nang hữu ích giúp các nhà quản lý giáo dục, giáo viên và các bậc phụ huynh mở ra cánh cửa bước vào thế giới nội tâm kỳ diệu của trẻ, từ đó xây dựng phương pháp nuôi dạy phù hợp, khoa học và nhân văn ngay tại Việt Nam.