 |
| Tỷ phú ba ba gai Nguyễn Văn Nghị bên con ba ba gai nuôi 7 năm với trọng lượng 12kg. |
Từ thành phố Yên Bái theo tỉnh lộ 172 Hợp Minh - Mỵ, đi bằng ô tô hay xe máy cũng chỉ hết khoảng hơn 1 giờ đồng hồ là tới thị tứ Ngã Ba Khe. Nơi đây nổi tiếng với các mô hình nuôi ba ba gai của những thành viên thuộc Hợp tác xã (HTX) Chăn nuôi ba ba gai Cát Thịnh và một số hộ dân ở thôn Văn Hưng, thôn Ngã Ba.
Tại thôn Văn Hưng có hàng trăm hộ nuôi ba ba gai trên dưới hơn 20 năm, thành quả của họ là những ngôi nhà xây mang dáng dấp biệt thự, rộng từ 200 - 270 m2, nhà nào chưa xây thì cũng mua lại được nếp nhà sàn về dựng, lợp tôn xốp, trang trí đẹp mắt.
Cạnh ngôi nhà xây 2 tầng, rộng khoảng trên 200 m2 của gia đình anh Nguyễn Ngọc Bắc ở thôn Văn Hưng, phía trước là hàng chục cái ao nuôi ba ba liền kề nhau. Là người gắn bó với nghề nuôi ba ba gai đã hơn 14 năm qua, trước đây, gia đình anh Bắc làm chè, nuôi lợn nhưng cuộc sống rất khó khăn, nhiều lúc chè xuống giá còn không đủ trang trải cuộc sống hàng ngày, làm gì dám mơ đến nhà xây, xe máy, ti vi, tủ lạnh...
 |
| Lãnh đạo xã Cát Thịnh (huyện Văn Chấn, tỉnh Yên Bái) thăm mô hình nuôi ba ba gai của gia đình anh Nguyễn Ngọc Nam, thôn Ngã Ba. |
Năm 2008, anh thấy nhiều hộ dân trong xã nuôi ba ba gai thành công, tôi quyết định đầu tư nuôi ba ba gai sinh sản. Năm đầu ít tiền, tôi đầu tư làm 1 cái ao kè bê tông xung quanh khoảng 250 m2, mua 2 cặp ba ba gai bố, mẹ về nuôi (mỗi cặp 2 con cái, 1 con đực). Sau một vài năm, ba ba sinh sản khá tốt, anh tiếp tục đầu tư hệ thống ao hết khoảng 600 triệu đồng, mua thêm một số cặp ba ba giống bố, mẹ về nuôi.
Theo anh Bắc, khoảng từ năm 2001 trở lại đây là thời điểm phát triển mạnh nghề nuôi ba ba gai ở địa phương. Các hộ dân trong xã bắt đầu đầu tư xây, kè ao, mua giống ba ba gai về nuôi nhiều. Có thời điểm ba ba giống rất đắt, năm 2007 - 2008 lên tới 700.000 - 800.000 đồng/con giống mới được vài tuần.
Sau này nhiều hộ nuôi và thị trường cũng không ổn định nên năm 2022, vụ đầu năm (tháng 3, tháng 4) bán được 150.000 - 160.000 đồng/con, vụ cuối năm bán được 50.000 - 60.000 đồng/con, tính bình quân cả vụ giữa năm cũng chỉ đạt 80.000 - 90.000 đồng/con giống.
"Gia đình tôi có khoảng 2 tấn ba ba gai giống bố mẹ, tương đương khoảng trên 60 cặp, năm 2021, có con đẻ 1 lứa được 40 trứng, có con được 20 - 30 trứng, ấp xuất bán được trên 3.000 con, trừ chi phí đi thu được 500 triệu đồng tiền lãi. Năm 2022, giá xuống thấp hơn, nhưng gia đình vẫn thu lãi được trên 300 triệu đồng" anh Bắc tiết lộ.
Cách nhà anh Bắc chưa đầy 1 km là trang trại của gia đình Nguyễn Văn Nghị - Chủ tịch Hội đồng Quản trị HTX Chăn nuôi ba ba gai Cát Thịnh. Hệ thống nuôi ba ba của gia đình anh Nghị có hàng chục ao nuôi, tổng diện tích 3.000 m2.
 |
| Trại nuôi ba ba gai của anh Nguyễn Văn Nghị ghi rõ số con và thời gian nuôi ba ba giống. |
Anh Nghị chia sẻ: "Hiện nay, xã Cát thịnh có 16 thôn, bản, số hộ nuôi ba ba gai ở xã Cát Thịnh có trên 300 hộ chủ yếu ở thôn Văn Hưng, Ba Khe và Ngã Ba với diện tích mặt nước 5,7 ha.
Để tìm đầu ra cho con giống ba ba gai và ba ba gai thương phẩm, tháng 4/2021, HTX chính thức được thành lập. Năm 2022, tuy giá ba ba có giảm so với những năm trước nhưng gia đình tôi vẫn sản xuất được trên 1,5 vạn con giống, bán ra thị trường thu về được khoảng 1 tỷ đồng sau khi trừ chi phí đi; còn 8 thành viên khác của HTX cùng đều thu được từ 300 - 500 triệu đồng.
Nghề nuôi ba ba gai gắn bó với người dân thị tứ Ngã Ba Khe từ 20 năm nay. Từ nuôi con đặc sản này đã tạo nên những triệu phú, tỷ phú vùng sơn cước. Con ba ba gai được kỹ vọng sẽ tiếp tục tạo bước đột phá khi người nuôi đã liên kết, hợp tác để chủ động từ sản xuất đến thị trường. Hiện nay, địa phương và Hợp tác xã đang hoàn chỉnh các thủ tục hành chính để con ba ba gai Cát Thịnh có được nguồn gốc rõ ràng, cất cánh bay sang Nhật Bản và các nước trên thế giới./.
