 |
| Bằng kinh nghiệm nhiều năm, chỉ cần nhìn màu vỏ, gõ nhẹ lên trái, người thợ nhận biết trái sầu riêng vừa độ chín để cắt. |
Chỉ 1 con dao, mỗi ngày hái 7 tấn trái sầu riêng đạt chuẩn
Tại tỉnh Sóc Trăng dịp này đang bước vào thu hoạch rộ sầu riêng, cũng là lúc những người làm nghề gõ sầu riêng bắt đầu bận rộn. Các xã Xuân Hòa, Ba Trinh (huyện Kế Sách) được xem là thủ phủ sầu riêng của tỉnh Sóc Trăng với diện tích trên 1.000 ha. Vào chính vụ, mỗi ngày, lượng sầu riêng thu hoạch của từng vườn có thể đạt vài tấn trái. Đây cũng là thời điểm tạo thu nhập ổn định cho lao động tại các địa phương.
Tranh thủ thời gian rảnh anh Nguyễn Văn Bé Tám ở tỉnh Tiền Giang theo các thương lái thu mua sầu riêng ở Kế Sách. Công việc của anh là “gõ” sầu riêng.
Chỉ với chiếc dao Thái Lan trong tay, anh Tám thoăn thoắt trèo lên cây cao, dùng cán dao gõ từng trái sầu riêng đủ tuổi. Cứ thế, trung bình mỗi ngày anh hái khoảng 7 tấn trái.
 |
| Thợ “gõ” leo tít lên cây test từng quả sầu riêng. |
Anh Tám chia sẻ: Thông thường, chỉ cần ngửi mùi thấy thơm là biết sầu riêng đã chín. Nhưng cái tài của người hái là phải biết thẩm định độ chín của trái từ lúc còn chưa ngửi thấy mùi thơm. Như gõ dao lên trái nghe “bộp bộp” tức là trái đã bắt đầu chín buộc phải loại ra để tiêu thụ ở thị trường gần nhằm bảo đảm chất lượng khi đến tay người tiêu dùng. Khi tiếng gõ nghe chát, cứng “coong coong”, “boong boong” nghĩa là trái sầu riêng chưa chín.
Theo anh Tám, thông qua việc gõ, thợ hái phải hiểu và cảm nhận được trái đã già đủ độ để cắt hay chưa. Bởi trái già có giá trị cao, có thể vận chuyển, tiêu thụ tại các thị trường cao cấp, mang lại lợi nhuận lớn cho thương lái.
Chính điều này đã làm nên giá trị cho nghề thu hoạch sầu riêng. Anh Tám cho biết công việc có phần tùy thuộc từng vườn, độ cao của cây. Những cây lâu năm, cao, tán lá lớn sẽ khó hái. Ngược lại, những cây sầu riêng mới cho trái chiến được vài năm thì dễ thu hoạch hơn. Với công việc này, mỗi ngày anh được trả công từ 1 - 1,3 triệu đồng.
Nghề nặng nhọc đòi hỏi kỹ năng và sức khỏe
Tại tỉnh Tây Ninh, dịp này cũng đang rộ thu hoạch sầu riêng. Tại xã Bàu Đồn, huyện Gò Dầu có hơn 1.000 ha sầu riêng các loại, đa số là Ri6. Từ hơn một tuần nay nhộn nhịp vụ thu hoạch, đây cũng là thời điểm nghề hái sầu riêng thu tiền triệu mỗi ngày.
Mỗi nhóm có khoảng 15-20 người (đa số từ miền Tây), tuỳ vào khối lượng sầu riêng cắt mà mỗi cặp nhân công (người cắt, người hứng) được trả thù lao khác nhau, từ 1,5-2 triệu đồng/ngày. Riêng người hái được trả 1,2-1,5 triệu đồng. Ngoài nhân công chuyên cắt và hứng sầu riêng, còn có khoảng 5-6 người vận chuyển sầu riêng từ vườn ra xe, cân ký và sắp xếp từng trái lên xe tải.
 |
| Nghề gõ sầu riêng tuy có thu nhập cao nhưng lại là một công việc nguy hiểm, tiềm ẩn nhiều rủi ro. |
Anh Nguyễn Tiến Dũng (28 tuổi, ngụ xã Bàu Đồn) là một trong nhóm 20 người làm nghề hái sầu riêng. Từ năm 15 tuổi, anh đã cùng thương lái đi từ Đăk Lăk, Đăk Nông, Tiền Giang, Tây Ninh... để gõ, cắt sầu riêng. Anh cho biết, nhóm thường hái từ 8-10 tấn sầu riêng/ngày, có khi lên đến 15 tấn/ ngày. Công việc này chỉ kéo dài hơn một tháng, sau đó sẽ đi đến tỉnh khác, tiếp tục nghề hái sầu riêng.
Theo nhà vườn, thu hoạch sầu riêng không giống như những cây ăn trái khác vì đây là loại trái nhiều gai, việc hái, thu gom cũng khó hơn vì vậy cần nhiều nhân công lao động. Vào những ngày thu hoạch, mỗi vườn đều có gần chục người để gõ, hái, hứng, thu gom, vận chuyển. Tùy vào công việc sẽ có mức giá phù hợp.
Thông thường, người trèo cây để gõ và hái trái được trả công cao nhất, khoảng 1 - 1,3 triệu đồng/ngày. Các công việc còn lại thường được trả công từ 300.000 - 700.000 đồng/ngày, bên cạnh đó còn được chủ vườn hỗ trợ ăn, uống. Mặc dù công việc có phần khó khăn, vất vả nhưng ai nấy cũng đều hi vọng chủ vườn trúng mùa trúng giá thì họ cũng có thu nhập.
“Cắt nhanh hay chậm tuỳ thuộc vào từng vườn và độ cao của cây sầu riêng. Những cây sầu riêng lâu năm, cành lá sum suê sẽ khó hái hơn. Ngược lại, những cây sầu riêng mới cho thu hoạch được vài năm thì dễ thu hoạch, năng suất hơn”- một thợ gõ sầu riêng tiết lộ.
 |
| Nhân công thu gom, vận chuyển sầu riêng cũng có thu nhập từ 300.000 - 700.000 đồng/ngày. |
Trung bình, mỗi nhân công cắt, hái sầu riêng kiếm gần 50 triệu đồng/ vụ. Đây là nghề có thu nhập cao so với các công việc ổn định khác. Tuy nhiên, nghề này cũng tiềm ẩn nhiều rủi ro, cực nhọc và nguy hiểm do trèo cây cao, sầu riêng nặng, gai nhọn, nếu cắt không khéo hoặc hứng không trúng có thể bị thương, nguy hiểm tính mạng.
Dự kiến, vụ mùa thu hoạch sầu riêng ở miền Nam còn kéo dài đến giữa tháng 6/2023. Sau khi trừ các chi phí và nhân công, chủ vườn sẽ thu lợi trung bình từ 800 triệu đến 1 tỷ đồng/ha. Vụ thu hoạch sầu riêng không chỉ mang lại cho những chủ vườn tại đây khi vừa “được mùa, được giá” mà còn mang lại thu nhập tốt cho các lao động thời vụ từ các nơi khác đến đây làm công việc gõ sầu riêng./.
