 |
| Năm 2023, xuất khẩu gạo cả nước đạt kỷ lục 8,13 triệu tấn. |
Kỷ lục của ngành hàng lúa gạo Việt
Tính chung cả năm 2023, kết quả xuất khẩu gạo đạt con số ấn tượng 8,13 triệu tấn với trị giá 4,7 tỷ USD trong năm 2023 - mức kỷ lục của ngành hàng lúa gạo Việt Nam. Đây là con số thống kê mới nhất từ Tổng cục Hải quan. So với 2022, xuất khẩu gạo tăng 14,4% về lượng và 35,3% về giá trị so với cùng kỳ năm ngoái.
Về thị trường, Philippines dẫn đầu với hơn 3,13 triệu tấn, kim ngạch hơn 1,75 tỷ USD, giảm gần 80 nghìn tấn so với năm 2022, nhưng kim ngạch tăng 17,57%.
Như vậy, riêng thị trường Philippines chiếm tới 38,64% lượng gạo xuất khẩu của nước ta trong năm ngoái.
Đứng thứ hai là Indonesia với hơn 1,16 triệu tấn, kim ngạch 640 triệu USD. Đáng chú ý, lượng gạo xuất khẩu sang Indonesia gấp gần 10 lần so với năm 2022 trong khi kim ngạch gấp gần 11 lần. Đây là thị trường xuất khẩu gạo có tăng trưởng ấn tượng nhất. Năm ngoái, quốc gia Đông Nam Á này chiếm 14,32% lượng gạo xuất khẩu của Việt Nam.
Trung Quốc đứng thứ ba với hơn 917 nghìn tấn (chiếm 11,32% lượng gạo xuất khẩu của Việt Nam năm 2023), kim ngạch gần 531 triệu USD. So với năm 2022, lượng gạo xuất khẩu sang nước láng giềng này tăng 7,8%, trong khi kim ngạch tăng 22,74%.
Với kim ngạch tăng trưởng cao hơn so với lượng nên dễ dàng nhận thấy trị giá bình quân mỗi tấn gạo xuất khẩu của cả nước cũng như ở các thị trường chủ lực đều đạt tăng trưởng cao so với năm 2022.
Nói cách khác, xuất khẩu gạo năm 2023 là một năm đầy thành công khi tăng trưởng ở cả 3 tiêu chí (lượng, kim ngạch, trị giá bình quần).
Như vậy, 3 thị trường dẫn đầu kể trên chiếm 64,28% tổng lượng gạo xuất khẩu của Việt Nam trong năm ngoái.
Về giá gạo xuất khẩu, cập nhật mới nhất đến ngày 9/1 từ Hiệp hội Lương thực Việt Nam cho thấy, giá gạo Việt loại 5% tấm đang giao dịch ở mức 653 USD/tấn, loại 25% tấm ở mức 633 USD/tấn. Giá gạo Việt Nam cao hơn Ấn Độ, Pakistan, và cả Thái Lan.
Giám đốc một doanh nghiệp xuất khẩu gạo ở Đồng Tháp đánh giá 2023 là một nhu cầu nhập khẩu từ các quốc gia tăng cao. Đặc biệt nhiều nước trước đây chỉ nhập hàng Việt nhỏ giọt, nay cũng tìm tới mua với sản lượng lớn.
Dự báo về năm 2024, các doanh nghiệp cho rằng xuất khẩu gạo vẫn có nhiều lạc quan. Các nước nhập khẩu gạo đang tìm kiếm nguồn cung ổn định. Ấn Độ có thể tiếp tục duy trì hạn chế xuất khẩu gạo sau cuộc bầu cử và ảnh hưởng của hiện tượng El Nino có thể kéo dài tới giữa năm nay.
Không phải "ăn may"
 |
| Thị trường xuất khẩu gạo của Việt Nam. |
Lý giải vì sao giá gạo Việt Nam cao hơn các nước trong thời gian qua, GS. Võ Tòng Xuân - Hiệu trưởng danh dự Trường Đại học Nam Cần Thơ - cho rằng, do gạo ngắn ngày của Thái Lan, Ấn Độ không thơm như Việt Nam. Nhờ có những giống mới, gạo Việt vượt trội lên. Đặc biệt, trong khi các đối thủ sản xuất gạo của Việt Nam bị ảnh hưởng bởi biến đổi khí hậu, Việt Nam vẫn bố trí vùng lúa cao sản 3-4 vụ nhờ biết "sống" chung với biến đổi khí hậu nên nguồn cung vẫn dồi dào.
Ông Phạm Thái Bình - Chủ tịch HĐQT Công ty CP Nông nghiệp Công nghệ cao Trung An - cho rằng, giá gạo Việt Nam đang cao hơn Thái Lan không phải "ăn may" mà nhờ sự đầu tư bài bản của nông dân.
Theo ông Bình, trong năm 2024, giá gạo dự báo tiếp tục neo ở mức cao. Việt Nam cần tận dụng các cơ hội trên thị trường khi nhu cầu tiêu thụ lúa gạo vẫn đang rất lớn.
"Giải pháp đường dài để phát triển chính là sự liên kết DN và nông dân trồng lúa để đôi bên cùng có lợi. Chính phủ cũng đã có Đề án 1 triệu ha lúa gạo chất lượng cao, phát thải thấp. Nếu thực hiện thành công đề án này, nông dân chắc chắn sẽ có lãi và doanh nghiệp thu về lợi nhuận lớn", ông Bình nói.
Ông Nguyễn Vĩnh Trọng - Giám đốc Công ty TNHH Việt Hưng - dự báo giá lúa gạo trong năm 2024 và trong tương lai vẫn giữ ở mức cao, Việt Nam nên tận dụng cơ hội sản xuất, xuất khẩu để nâng cao thu nhập, cải thiện đời sống của nông dân.
"Những năm trước, giá gạo xuất khẩu ở mức thấp, còn giá gạo hiện tại mới phù hợp với công sức của bà con. Chúng tôi mong muốn các ban, ngành, tổ chức, nông dân và doanh nghiệp có sự gắn kết hơn trong tương lai để giữ vững giá trị của hạt gạo Việt Nam nhằm góp phần phát triển đất nước", ông Trọng cho hay.
 Ngành lúa gạo Việt "bội thu" trong năm 2023 |
 Kỳ vọng mới từ Đề án Phát triển bền vững 1 triệu ha lúa chất lượng cao |
 Giá lúa gạo hôm nay ngày 5/1: Lúa gạo ổn định, nông dân chào giá lúa Đông Xuân cao |
