Nguyên nhân sinh bệnh
Nguyên nhân chủ yếu gây ra ôn bệnh là do cảm nhiễm phải khí hậu khác nhau: Phong (gió), hàn (lạnh), thử (nắng), thấp (ẩm), táo (khô), hỏa (nóng), trong đó lưu ý nhất là phong và hàn.
Điều quan trọng của bệnh truyền nhiễm là chúng có quan hệ chặt chẽ tới sức đề kháng mà có các mức độ phát bệnh hay không, phát bệnh mạnh hay yếu.
Theo đông y, tính lây nhiễm của ôn bệnh là do một loại dị khí hay còn gọi là lệ khí ở trong khoảng trời đất gây ra. Thứ khí này tràn tới đâu gây dịch bệnh tới đó.
Để phòng bệnh cần vệ sinh sạch sẽ, tránh tiếp xúc với nguồn bệnh và sức tự đề kháng (chính khí) của mỗi người.
Những bài thuốc có tác dụng điều trị bệnh truyền nhiễm
1. Quế chi thang
Đây là bài thuốc có tác dụng chữa các bệnh truyền nhiễm giai đoạn đầu, sợ gió, sợ lạnh, hâm hấp sốt, thở mạnh, nôn khan, ra ít mồ hôi.
Thành phần: Quế chi 12g, bạch thược 12g, cam thảo 8g, sinh khương 12g, đại táo 12 quả.
Cách dùng: Sinh khương thái mỏng, đại táo xé ra. Năm vị trên + nước 850 ml đun nhỏ lửa, sắc lọc bỏ bã lấy 150ml. Ngày uống 1 thang. Lần đầu uống hơi ấm 80ml sau đó ăn 1 bát cháo nóng trợ lực, đắp chăn kín khi mồ hôi ra ướt dâm dấp khắp mình là vừa. Không nên để cho mồ hôi ra dầm dề. Nếu uống 1 lần mồ hôi ra đạt yêu cầu không uống nữa.
Trường hợp chưa ra mồ hôi uống tiếp 2/3 với số lượng như trên. Nếu bệnh nặng uống đủ 1 thang trong 24 giờ, chưa đỡ uống tiếp đơn trên cho tới khi ra mồ hôi nhưng không được uống quá 3 thang.
Trong khi uống thuốc kiêng ăn đồ sống lạnh, dầu, mỡ, và các gia vị cay nóng.
 |
Công dụng: Giải cơ phát hãn, điều hòa dinh vệ, chống nôn.
Phương giải bài thuốc: Quế chi tuyên phát phần dương làm cho khí vận hành; thược dược điều hòa phần âm, thông điều huyết mạch; thược dược phối hợp với quế chi điều hòa dinh vệ; sinh khương tân tán, ấm dạ dày, chống nôn, giúp quế chi để thông phần dương.
Đại táo, cam thảo tính ngọt, ích khí hòa trung giúp thược dược điều hòa phần âm, hiệp lực để đạt công năng phù chính khu tà, an bên trong, dẹp bên ngoài.
2. Tang cúc ẩm
Đây là bài thuốc dùng để trị các bệnh truyền nhiễm phong ôn mới phát, cảm mạo sơ khởi ố hàn phát sốt, đau đầu ngạt mũi, ho, mạch phù.
Thành phần: Tang diệp (lá dâu) 12g, cúc hoa 8g, hạnh nhân 10g, liên kiều 10g, bạc hà 6g, cát cánh 12g, cam thảo 6g, rễ cỏ tranh 12g.
Cách dùng: Hạnh nhân cám sao, bỏ vỏ. Tám vị trên + 1500ml nước sắc lọc bỏ bã lấy 250ml. Sắc uống ngày 1 thang; Uống chia đều 5 phần, ngày uống 4 lần, tối uống 1 lần.
 |
Công dụng: Sơ phong thanh nhiệt tuyên phế.
Phương giải bài thuốc: Kinh giới, đậu sị phối hợp với tang diệp, bạc hà có tác dụng sơ tán phong nhiệt giải tà, phát hãn thấu biểu.
Trong bài dùng liên kiều tán mạt phối hợp với ngân hoa để thanh nhiệt tuyên phế; cát cánh, sinh cam thảo và hạnh nhân phối ngũ có tác dụng nhuận phế cùng với cam thảo và hạnh nhân phối ngũ có tác dụng nhuận phế.
3. Ma hạnh thạch cam thang
Đây là bài thuốc để điều trị các bệnh truyền nhiễm đã vào đến phế gây sốt cao, khó thở, miệng khát, phiền táo.
Thành phần: Ma hoàng 12g, hạnh nhân 8g, thạch cao 24g, cam thảo 8g, ngư tinh thảo (rau dấp cá) 20g.
Cách dùng: Ma hoàng bỏ mắt, hạnh nhân bỏ vỏ và đầu nhọn, cam thảo chích, thạch cao giã nát cho vào túi vải túm lại. Ma hoàng sắc với 750 ml nước, còn 400 ml, cho 3 vị trên sắc lọc bỏ bã lấy 150 ml. Chia đều 3 phần. Ngày uống 1 thang
 |
Công dụng: Thanh nhiệt, tuyên phế, bình suyễn.
Phương giải bài thuốc: Ma hoàng cùng thạch cao phối hợp để tuyên thông thanh uất nhiệt ở khí. Hạnh nhân giáng phế khí. Cam thảo an vị hòa trung. Tất cả các vị hợp lại cùng góp sức đạt được công hiệu tuyên thông phế phí.
Như vậy từ xa xưa, Đông y đã có nhận thức khá đầy đủ về các dịch bệnh truyền nhiễm, từ nguyên nhân gây bệnh đến cách phòng ngừa và dùng các bài thuốc để chữa trị.
