 |
Tìm hiểu chung về quả bòng tây
Thế giới hoa quả đa dạng vô cùng, không phải ai cũng biết được tất tần tật về các loại quả trên đời. Có những loại quả quen mặt thì ai cũng dễ dàng gọi tên, nhưng bên cạnh đó chẳng thiếu loại quả khiến dân tình hoang mang.
Chẳng hạn như bòng tây, tuy có vẻ bề ngoài giống quả bưởi, vỏ ngoài trơn láng như dừa nhưng bổ ra lại chẳng thấy múi cũng chẳng thấy nước, ruột đặc trắng muốt trông giống ruột quả bầu. Quả bòng tây hay còn gọi là quả trường sinh, quả đào tiên, tên khoa học là Crescentia cujete, là thực vật có hoa thuộc họ Chùm ớt.
Cây bòng tây là cây thân gỗ sống lâu năm, hoa mọc đơn độc ngay trên thân hay cành cây, có mùi hơi khó chịu. Quả thường được thu hái từ tháng 10 cho đến tháng 12 hàng năm. Quả bòng tây to tròn với phần vỏ láng mịn và cứng, bên trong thịt trắng, mềm và xốp, nhiều hạt dẹp nhỏ màu trắng. Quả có vị chua nhẹ.
 |
Giá một quả bòng tây dao động từ 50.000 – 100.000 đồng/quả, tùy vào trọng lượng. Một số nhà vườn còn tiến hành cấy ghép, cho ra đời những quả bòng tây hình hồ lô và bọc chúng vào khuôn nhựa được in các chữ "tài - lộc - thọ". Mỗi quả bòng tây thế này có giá thành cao hơn, dao động từ 500.000 – 7000.000 đồng/quả, tùy vào chất lượng và kích cỡ nhưng vẫn cháy hàng vào dịp Tết.
Quả bòng tây có ăn được không?
 |
Sau khi thu hoạch, quả bòng tây thường được chế biến bằng cách bổ quả thành hai phần rồi loại bỏ phần hạt của quả, chỉ lấy phần thịt ở phía bên trong của quả. Phần thịt này thường được thái thành các lát nhỏ và mỏng, sau đó được đem đi phơi khô, bảo quản nơi khô ráo và thoáng mát để sử dụng dần.
Ngoài sử dụng khô, phần thịt của quả bòng tây có thể sử dụng ở dạng tươi như ăn trực tiếp phần thịt quả hoặc đem đi nấu nước uống. Thịt quả bòng tây nấu với đường sẽ như mứt dẻo, dùng ăn tráng miệng hoặc để nấu rượu. Sau khi nấu lên, từ màu trắng ban đầu, thịt quả sẽ chuyển thành màu đen.
Tuy nhiên, bòng tây phơi khô được sử dụng nhiều hơn, vì chúng dễ bảo quản và có thể sử dụng được trong thời gian lâu hơn.
Tác dụng của quả bòng tây
 |
Ruột quả bòng tây phơi khô là một loại dược liệu thường được dùng trong các bài thuốc Đông y, giúp hỗ trợ điều trị các bệnh ho, xương khớp, nhuận tràng, các bệnh về gan, trị chứng kén ăn, mất ngủ,...
Phần thịt của quả bòng tây có chứa một số acid hữu cơ như acid citric, acid chlorogenic, acid crescentic... và nhiều chất khác có lợi cho sức khỏe. Do đó, phần thịt bên trong được coi là bộ phận được sử dụng chủ yếu trong việc chế biến làm dược liệu cho các vị thuốc có tác dụng chữa và điều trị bệnh trong Đông y.
Quả bòng tây thường được dùng để hỗ trợ điều trị bệnh xương khớp, nhuận tràng, điều trị ho, tiêu đờm, thông tiện, các bệnh về gan,trị chứng kén ăn, mất ngủ,..
 |
Quả bòng tây giúp tăng cường sinh lực cơ thể: Dùng khoảng 15g quả bòng tây khô đem đi sắc với 1 lít nước để uống hàng ngày. Nước bòng tây có tác dụng làm mát và giải độc tốt cho cơ thể nên có thể sử dụng hàng ngày.
Quả bòng tây có tác dụng hỗ trợ điều trị tiêu đờm và bệnh ho khan: Dùng 1 quả đào tiên tươi đem đi sao, khi phần ruột của quả chuyển sang màu đen thì đem quả đi phơi khô rồi bảo quản dùng dần. Mỗi lần sử dụng, hãy lấy khoảng 15g đào tiên khô sắc với 1 lít nước để uống, dùng hàng ngày cho đến khi hết bệnh thì dừng lại. Bên cạnh đó, bài thuốc này còn có tác dụng hỗ trợ trong việc điều trị bệnh hen suyễn, giúp bồi bổ cơ thể và giúp bạn ngủ ngon hơn.
Quả bòng tây cũng có tác dụng giúp nhuận tràng hiệu quả: Dùng khoảng 10g phần ruột quả bòng tây, sau đó đem đi đun với nước và uống vào sau mỗi bữa ăn khoảng 15 phút. Uống liên tục hàng ngày cho đến khi hết bệnh thì dừng lại.
Bên cạnh đó, quả bòng tây có thể dùng để ngâm rượu, loại rượu bòng tây này có tác dụng hỗ trợ điều trị bệnh đau nhức xương khớp và giúp giảm mệt mỏi.
Cách ngâm rượu quả bòng tây
 |
Hãy sử dụng khoảng 500g quả bòng tây già, để vỏ quả bòng tây chuyển từ màu xanh sang màu đen thì đem đi bổ đôi, loại bỏ phần hạt lấy phần thịt bên trong.
Ngâm quả bòng tây kết hợp với khoảng 1kg chuối hột rừng khô nhằm tăng tác dụng của thuốc và tạo hương vị thơm hơn. Sau đó, đem cả hai dược liệu này ngâm với khoảng 5 lít rượu trắng, để ngâm trong khoảng thời gian từ 30 ngày trở lên là có thể lấy ra sử dụng được rồi.
Dùng mỗi lần khoảng một ly nhỏ rượu bòng tây và trung bình mỗi ngày chỉ nên sử dụng 1 đến 2 lần vào bữa trưa hoặc bữa tối. Lưu ý nên sử dụng đúng liều lượng để mang lại hiệu quả cao và tránh gây ảnh hưởng đến sức khỏe. Rượu bòng tây có tác dụng giúp hỗ trợ điều trị các bệnh về xương khớp, giúp giảm sự mệt mỏi, đau nhức cho cơ thể, đặc biệt là người lớn tuổi.
Cách trồng và chăm sóc cây bòng tây
 |
Hiện nay, có một số tỉnh ở Việt Nam trồng loại cây này. Bạn có thể nhân giống bằng phương pháp chiết hoặc ghép cành, tương tự như những loại cây thân gỗ khác.
Cây không có yêu cầu cao về đất trồng, nhưng tốt hơn hết nên trồng ở đất tơi xốp, thoát nước tốt và giàu dinh dưỡng. Cây này cần có độ ẩm cao, vì vậy nên tưới nước thường xuyên cho cây, nhất là trong mùa khô, khi quả đang lớn và sắp chín. Bên cạnh đó, bạn nên cắt bỏ những cành khô, sâu bệnh.
Khi cây được 4 tháng tuổi, cây sẽ ra hoa và kết quả. Lúc này nên bổ sung thêm phần chuồng ủ hoai mục để cây cho năng suất cao hơn.
