 |
| Triển lãm hàng mẫu sản phẩm chính hãng - sản phẩm giả. Ảnh Báo Công Thương |
Chiều 28/2, tại Hà Nội, Cơ quan Sáng chế Nhật Bản (JPO), Tổ chức Thúc đẩy Ngoại thương Nhật Bản (JETRO) phối hợp với Tổng cục Quản lý thị trường, Bộ Công Thương và Bộ KH&CN Việt Nam tổ chức Hội thảo "Bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ Việt Nam – Nhật Bản".
Hàng giả, hàng xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ ngày càng phổ biến, tinh vi hơn
Ông Nguyễn Thanh Bình, Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Quản lý thị trường, Bộ Công Thương cho biết, cùng với sự phát triển của kinh tế, Việt Nam ngày càng hội nhập sâu rộng với các nước trong khu vực và quốc tế. Bên cạnh đó, tình trạng hàng giả, hàng xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ, hàng không rõ nguồn gốc xuất xứ ngày càng phổ biến hơn và hình thức cũng tinh vi hơn. Đây là một trong những vấn đề nhức nhối của xã hội, ảnh hưởng đến quyền lợi hợp pháp của các doanh nghiệp làm ăn chân chính.
Điển hình, năm 2023, lực lượng QLTT đã thanh tra, kiểm tra 71.928 vụ, phát hiện, xử lý 52.351 vụ vi phạm, thu nộp NSNN trên 501 tỷ đồng. Trong đó, đối với vụ việc vi phạm về hàng giả, hàng xâm phạm quyền, hàng không rõ nguồn gốc xuất xứ; toàn lực lượng QLTT đã kiểm tra 9.676 vụ việc, xử lý 9.246 vụ việc, phạt hành chính 92,5 tỷ đồng; trị giá hàng hoá vi phạm đạt trên 118,3 tỷ đồng.
Giai đoạn năm 2021 – 2023, lực lượng Quản lý thị trường đã tiến hành kiểm tra, xử lý hàng nghìn vụ việc liên quan đến xâm phạm sở hữu trí tuệ sản phẩm Nhật Bản tại Việt Nam. Cụ thể, mặt hàng mỹ phẩm có 123 vụ bị xử lý, xử phạt hơn 959 triệu đồng; Thực phẩm chức năng có 31 vụ, xử phạt 226 triệu đồng; 100 vụ liên quan đến vệ sinh an toàn thực phẩm, xử phạt 707 triệu đồng.
Đối với đồ điện gia dụng, mặt hàng vốn được ưa chuộng tại thị trường Việt Nam, lực lượng quản lý thị trường phát hiện xử lý 95 vụ, xử phạt trên 1,6 tỷ đồng; ngành hàng thời trang có 93 vụ bị xử lý, xử phạt trên 1,3 tỷ đồng; và nhiều nhất là các sản phẩm phụ tùng xe máy với 611 vụ bị xử lý, xử phạt hơn 4,2 tỷ đồng.
Trong thời gian qua, công tác đấu tranh phòng chống hàng giả, không rõ nguồn gốc xuất xứ và xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ có nhiều chuyển biến tích cực. Tại các địa bàn nổi cộm, tình trạng vi phạm đã giảm đáng kể so với trước đây, ý thức chấp hành pháp luật của các cá nhân, tổ chức sản xuất, nhập khẩu, kinh doanh dần được cải thiện.
Tuy nhiên, theo ông Nguyễn Thanh Bình, nhìn chung những kết quả đạt được vẫn chưa thực sự bền vững, tình trạng hàng giả, hàng không rõ nguồn gốc xuất xứ, hàng hóa xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ diễn biến ngày càng phức tạp.
Trong nhiều nguyên nhân khách quan và chủ quan như: Phương thức thủ đoạn sản xuất, buôn bán hàng giả ngày càng phức tạp, tinh vi; cơ chế thực thi còn chồng chéo, chưa đồng bộ; nguồn lực còn hạn chế; nhận thức của các tổ chức, cá nhân chưa được nâng cao…, thì còn kể đến nguyên nhân về sự phối hợp chưa đồng bộ, chặt chẽ giữa doanh nghiệp và cơ quan thực thi pháp luật.
Việc kiểm tra, xử lý của các lực lượng thực thi gặp không ít khó khăn trong cách nhận biết hàng thật, hàng giả, các hàng hóa được bảo hộ là những loại nào; các hình thức gian lận mới của các đối tượng sản xuất, kinh doanh; các phương thức kinh doanh mới, sự phối hợp giữa chủ thể quyền và cơ quan kiểm tra… Việc phối hợp cung cấp cấp thông tin của doanh nghiệp chủ thể quyền đóng vai trò rất quan trọng trong công tác chống hàng giả, xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ.
Những nhiệm vụ trọng tâm từ nay đến năm 2025
 |
| Phó Tổng cục trưởng Tổng cục QLTT Nguyễn Thanh Bình phát biểu. Ảnh: TXVN |
Đưa ra các giải pháp góp phần nâng cao hiệu quả trong công tác đấu tranh phòng chống hàng giả, xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ đối với các sản phẩm Nhật Bản, ông Nguyễn Đức Lê – Phó Cục trưởng Cục Nghiệp vụ Tổng cục Quản lý thị trường cho biết, lực lượng Quản lý thị trường luôn xác định đấu tranh, phòng chống hàng giả, hàng xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ là nhiệm vụ quan trọng, xuyên suốt và thời gian qua, lực lượng đã triển khai quyết liệt, đồng bộ các giải pháp như công tác tuyên truyền, nâng cao năng lực thực thi, tăng cường phối hợp, kiểm tra kiểm soát thị trường...
Trong khi đó, mục tiêu cụ thể của Đề án chống hàng giả và bảo vệ người tiêu dùng trong thương mại điện tử đến năm 2025 hướng đến hoàn thiện hệ thống chính sách, pháp luật về thanh tra, xử lý vi phạm hành chính, tiêu chuẩn, đo lường, chất lượng sản phẩm, hàng hóa, nhãn hiệu trong hoạt động thương mại điện tử; phát triển cơ sở hạ tầng, cải tiến công nghệ; xây dựng hệ thống cơ sở dữ liệu về chống hàng giả và bảo vệ người tiêu dùng - 100% cán bộ, công chức thực thi được đào tạo, trang bị kiến thức về thương mại điện tử, có đủ năng lực, chuyên môn, kỹ năng để hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao.
100% các sàn thương mại điện tử lớn ký cam kết không kinh doanh hàng giả; Tổ chức, cá nhân kinh doanh trên sàn thương mại điện tử và người tiêu dùng được phép tuyên truyền, phổ biến các quy định của pháp luật.
Đồng thời, hoàn thiện hệ thống chính sách, pháp luật về thanh tra, xử lý vi phạm hành chính, tiêu chuẩn, đo lường, chất lượng sản phẩm, hàng hóa, nhãn mác trong thương mại điện tử hoạt động thương mại; Phát triển cơ sở hạ tầng, cải tiến công nghệ; xây dựng hệ thống cơ sở dữ liệu về chống hàng giả và bảo vệ người tiêu dùng - 100% cán bộ, công chức thực thi được đào tạo, trang bị kiến thức về thương mại điện tử, có năng lực, chuyên môn, kỹ năng để hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao; 100% các sàn thương mại điện tử lớn ký cam kết không kinh doanh hàng giả; Các tổ chức và cá nhân kinh doanh trên sàn thương mại điện tử và người tiêu dùng được phép tuyên truyền, phổ biến.
Phó Tổng Cục trưởng Nguyễn Thanh Bình cho rằng, việc phối hợp cung cấp cấp thông tin của doanh nghiệp chủ thể quyền đóng vai trò rất quan trọng trong công tác chống hàng giả, xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ.
Bà Nguyễn Như Quỳnh - Chánh thanh tra Bộ Khoa học và Công nghệ đề cao sự cần thiết của cơ chế phối hợp giữa cơ quan thuộc các bộ, tổ chức và doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh. Bà Quỳnh lấy ví dụ về Chương trình 168 - "Phòng chống xâm phạm quyền Sở hữu trí tuệ Việt Nam" với sự tham gia của các đơn vị khác nhau như Tổng cục Hải quan, 3 đơn vị thuộc Bộ Khoa học và Công Nghệ liên quan trực tiếp đến "đăng ký - khai thác - bảo vệ" quyền sở hữu trí tuệ. Bà Nguyễn Như Quỳnh hy vọng Nhật Bản sẽ tiếp tục đồng hành với Việt Nam trên con đường phía trước trong công cuộc phát triển kinh tế - xã hội cũng như bảo vệ và thực thi quyền sở hữu trí tuệ, để sở hữu trí tuệ thực sự là động lực phát triển kinh tế.
Phó Cục trưởng Nguyễn Đức Lê khuyến cáo, các doanh nghiệp Nhật Bản có sản phẩm bán tại thị trường Việt Nam cần tăng cường phối hợp, cung cấp thông tin và cử đầu mối đại diện pháp lý để hỗ trợ công tác kiểm tra, xử lý vi phạm của Tổng cục Quản lý thị trường. Năm 2024, Tổng cục và JPO cần phối hợp tổ chức hội thảo tiếp xúc giữa các chủ thể quyền, đại diện chủ thể quyền các nhãn hiệu Nhật Bản tại Việt Nam để tạo cơ sở phối hợp trong thời gian tới.
Cùng đó, hai bên tích cực, tăng cường phối hợp tổ chức các hội thảo, giao lưu chia sẻ kinh nghiệm của JPO và các cơ quan chức năng của Nhật Bản trong đấu tranh phòng, chống hàng giả, hàng xâm phạm quyền SHTT; chia sẻ kinh nghiệm, phối hợp, hỗ trợ các khoá học, tập huấn đào tạo chuyên môn phòng, chống hàng giả, hàng xâm phạm quyền SHTT và quản lý, giám sát hoạt động thương mại điện tử.
