Sâm Ngọc Linh là cây bản địa đặc hữu của núi rừng Ngọc Linh, phân bố chủ yếu ở 2 tỉnh Quảng Nam và Kon Tum. Sâm Ngọc Linh mọc dày dưới tán rừng ở độ cao trên 1.200m, được người bản địa sử dụng như loại thuốc để tăng sức đề kháng, trong khi giới quân y sử dụng chế biến thành thuốc phục vụ cán bộ chiến sỹ tham gia kháng chiến.
Có thể thấy, sâm Ngọc Linh trong lòng người tiêu dùng là vị thuốc quý đứng đầu trong các loại thuốc quý đông y và được xem là “quốc bảo Việt Nam". Sâm Ngọc Linh còn mang lại hiệu quả kinh tế cao, thu hút được nhiều vốn đầu tư từ cá nhân, doanh nghiệp.
 |
| Cây Sâm Ngọc Linh |
Do giá trị quá lớn nên từ thập niên 90 của thế kỷ XX trở lại đây, sâm Ngọc Linh tự nhiên bị con người khai thác gần như cạn kiệt. Hiện nay, chỉ còn số ít doanh nghiệp, người dân trồng và khai thác sâm trên đỉnh Ngọc Linh, Kon Tum, nhưng số lượng rất hạn chế.
Vào thời điểm hiện tại, các lực lượng chức vẫn thường xuyên kiểm tra, phát hiện nhiều vụ việc vi phạm liên quan đến sâm Ngọc Linh từ miền Nam, ra miền Bắc, vào đến miền Trung, thậm chí, ngay trên “thánh địa”, “thủ phủ” trồng sâm Ngọc Linh.
Điển hình, đầu tháng 3/2021, Đội Quản lý thị trường (QLTT) số 2 - Cục QLTT Kon Tum đã phối hợp với Công an huyện Đăk Tô mật phục, vây bắt vụ vận chuyển các loại củ giống với sâm Ngọc Linh Kon Tum được ngụy trang trong các thùng hoa phong lan. Kiểm tra thực tế, lực lượng chức năng phát hiện 3 thùng xốp, trong đó có 2 kg củ và 12kg lá rất giống sâm Ngọc Linh Kon Tum.
Trong số hàng trên, có 2 củ lớn (kèm lá) nặng gần 3 lạng/củ. Còn lại là các củ nhỏ. Khai nhận với lực lượng chức năng, chủ xe cho biết, số hàng hóa trên đều là củ tam thất, vận chuyển từ các tỉnh phía Bắc đưa vào huyện Đăk Tô.
Trước đó, Đội QLTT số 2 đã phát hiện 7 thùng với 112 chai rượu “lá sâm Ngọc Linh”, tại TT. Đắk Tô, huyện Đắk Tô. Tất cả số rượu trên được sản xuất tại Quảng Nam, không có hóa đơn chứng từ hợp lệ và vi phạm bản quyền sở hữu trí tuệ đối với rượu sâm Ngọc Linh Kon Tum K5.
Đáng chú ý là chỉ cần gõ “sâm Ngọc Linh” trên các nền tảng internet, vô số các bài viết, hình ảnh liên quan sẽ được hiện ra với nhiều sản phẩm, chủng loại, từ củ tươi, củ khô, lá sâm đến cả rượu và các sản phẩm chiết xuất từ sâm.
Theo các cơ quan chuyên môn, hiện nay, số sản phẩm sâm Ngọc Linh được giới thiệu, chào bán trên thị trường (cả hình thức truyền thống và mạng xã hội) là hàng không rõ nguồn gốc xuất xứ, không rõ chất lượng, không phải là sâm được trồng trên đỉnh Ngọc Linh chiếm đến hơn 90% các mặt hàng trên thị trường.
Sâm được trồng ở các tỉnh Lai Châu, Sapa (Lào Cai) hay được trồng ở Lào, Vân Nam (Trung Quốc)... đã được người bán hô biến, hoán đổi thành sâm Ngọc Linh Kon Tum để bán giá cao hơn, đánh lừa người tiêu dùng.
Do vậy, để giúp người tiêu dùng nhận diện, phân biệt sâm Ngọc Linh Kon Tum và sâm trồng tại các tỉnh, thành phố khác, từ ngày 12 đến ngày 18/4, Tổng Cục QLTT tổ chức Phòng Trưng bày với chủ đề “Nhận diện đúng sâm Ngọc Linh trên thị trường”.
 |
| Phòng Trưng bày với chủ đề “Nhận diện đúng sâm Ngọc Linh trên thị trường” sẽ diễn ra từ 12-18/4/2023 tại địa chỉ 62 Tràng Tiền, Hoàn Kiếm, Hà Nội |
Phòng Trưng bày với chủ đề “Nhận diện đúng sâm Ngọc Linh trên thị trường” giúp người tiêu dùng, khách tham quan được trang bị những kiến thứcnhận diện đúng sản phẩm sâm Ngọc Linh trồng tại Kon Tum và sâm trồng tại các địa phương khác. Đồng thời là nâng cao nhận thức của người tiêu dùng trong việc chọn mua sâm Ngọc Linh và các sản phẩm từ sâm Ngọc Linh có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng.
Ngoài ra, các địa chỉ uy tín, chính hãng trong việc kinh doanh, phân phối các sản phẩm từ sâm Ngọc Linh cũng được phòng trưng bày giới thiệu. Điều này sẽ góp phần phòng, tránh mua phải hàng giả, hàng không rõ nguồn gốc xuất xứ.
Mặt khác, tạo mối liên kết chặt chẽ giữa doanh nghiệp, người tiêu dùng với cơ quan quản lý nhà nước trong ngăn chặn, phát hiện, xử lý các sản phẩm hàng giả, hàng không rõ nguồn gốc xuất xứ trên thị trường.
 |
| Lá của cây Sâm cũng là một trong các dấu hiệu để phân biệt |
Tuần lễ “Nhận diện đúng sâm Ngọc Linh trên thị trường” sẽ trưng bày, giới thiệu đến người tiêu dùng 2 nội dung, sản phẩm chính là sâm tươi và các sẩn phẩm được chiết suất từ sâm.
Trong đó, gian trưng bày chính, sẽ giới thiệu đến người tiêu dùng củ sâm Ngọc Linh Kon Tum tươi và các loại sâm củ tươi khác như: sâm Lai Châu, sâm Tiết Trúc, củ sâm Trung Quốc, củ sâm Dây, củ Tam Thất rừng, sâm Tam Thất, sâm Lào, sâm Kim Bình (Vân Nam, Trung Quốc) cùng các sản phẩm tươi khác từ cây sâm như: lá sâm Ngọc Linh, cây Sâm Ngọc Linh, sâm thất diệp nhất chi hoa, hoa sâm Tam Thất, hoa sâm Ngọc Linh...
Gian thứ hai sẽ trưng bày giới thiệu các sản phẩm từ sâm như: rượu lá sâm Ngọc Linh; rượu hoa sâm Ngọc Linh; rượu sâm Kim Bình Vân Nam, Trung Quốc; rượu Tam Thất Vũ Điệp Sìn Hồ, Lai Châu; rượu sâm Tam thất rừng Sa Pa, Lào Cai; rượu sâm Lai Châu; rượu hoa tam thất Sìn Hồ, Lai Châu… cùng các sản phẩm khác như: trà sâm Ngọc Linh, nước tăng lực sâm Ngọc Linh, tổ yến sâm Ngọc Linh, tổ yến sâm Ngọc Linh K5 Kids, thực phẩm bảo vệ sức khỏe sâm Ngọc Linh, dịch chiết Sâm Ngọc Linh...
Phòng Trưng bày với chủ đề “Nhận diện đúng sâm Ngọc Linh trên thị trường” sẽ diễn ra tại địa chỉ 62 Tràng Tiền, Hoàn Kiếm, Hà Nội từ 12-18/4/2023. Sự kiện được kỳ vọng sẽ mang lại nhiều dấu hiệu nhận biết, kiến thức bổ ích cho người tiêu dùng trong việc lựa chọn, mua, sử dụng các sản phẩm sâm được trồng tại đỉnh Ngọc Linh, Kon Tum.
