Công dụng của cây cơm nguội ít người biết

Đặc điểm của cây cơm nguội

Cây cơm nguội tên khoa học là Ardisia quinquegona Blume thuộc họ nem (Myrsinaceae), tên gọi khác là cơm nguội năm cạnh, quả nổ trắng, mác ten (tên tiếng Tày), co cáng (tên tiếng Thái).

Đây là loại cây thân gỗ, chiều cao trung bình là 20m, cành mềm phân thành nhiều nhánh nhỏ.

Lá của cây cơm nguội mũi nhọn, thon dài, hình mác, mép lá thẳng hoặc lượn sóng, gốc lá tù. Chiều dài tổng thể của lá là từ 5 - 10cm, rộng khoảng 1 - 3cm.

Hoa cơm nguội có màu hồng phấn, mọc trên một trục gần tán lá. Học mọc dày khoảng 2 – 12 hoa trên một trục chính rất mảnh, chiều dài trục khoảng 2.5 cm. mùa hoa vào tháng 2 - 8.

Quả cơm nguội hình cầu, đường kính khoảng 5mm, đầu quả cứng có 5 cạnh dọc ở bên, mùa quả vào khoảng tháng 5 – 12. Sở dĩ gọi là cơm nguội bởi vì quả khi chưa chín có màu trắng tụ theo từng chùm nhìn rất giống cơm nguội. Khi chín quả sẽ chuyển thành màu đen, mùa quả vào tháng 5 – 12.

Có khoảng 100 loài cơm nguội khác nhau mọc hoang hoặc được trồng để làm cảnh. Cây thường được tìm thấy ở Trung Quốc, Indonexia, Malayxia và Việt Nam.

Ở nước ta, cây cơm nguội được tìm thấy nhiều ở Lào Cai, Bắc Ninh, Thái Nguyên, Lạng Sơn, Vĩnh Phúc, Quảng Ninh, Hà Tây, Ninh Bình, Nghệ An, Gia Lai.

Lá cây cơm nguội được sử dụng để làm dược liệu. Lá cơm nguội có thể thu hái quanh năm, đem rửa sạch, phơi khô, bó lại, bảo quản dùng dần. Để dược liệu ở nơi thoáng mát, tránh độ ẩm cao.

Thành phần hóa học: Trong 100g lá cơm nguội chứa 76.9 g nước, 13 g Glucid, 2.6 mg Caroten, 4.1 g Protid, 3.9 g chất xơ, 30 mg vitamin C, các Triterpenoid và các dẫn chất, các Steroid.

Theo y học cổ truyền: Cây cơm nguội tính mát, vị hơi cay, chát. Cây có tác dụng thanh nhiệt, lợi thấp, chỉ huyết, hoạt huyết, tiêu thũng, khử độc.

Bài thuốc sử dụng cây cơm nguội

Phong tê thấp, xương khớp đau nhức

Lấy 12 g vỏ thân và lá cơm nguội, sao vàng, dây đau xương, thổ phục linh mỗi loại 12g. Tất cả sắc thành thuốc, chia thành 2 – 3 lần uống trong ngày. Mỗi ngày dùng một thang thuốc, liên tục trong 10 – 15 ngày.

Chữa tiêu chảy, lỵ

Cách 1: Lá cơm nguội khoảng 40 – 60 g đem rửa sạch, sắc lấy nước, dùng uống, chia thành 2 – 3 lần trong ngày.

Cách 2: Lá cơm nguội, rau sam, mỗi vị 20 g, nấu thành canh, dùng ăn mỗi ngày khoảng 1 – 2 lần.

Trị bệnh chàm, nước ăn tay chân

Dùng một lượng vừa đủ lá cơm nguội nấu thành nước, dùng để ngâm rửa vùng da bệnh.

Chữa bệnh bạch đới, khí hư

Lá cơm nguội 50 – 80 g, sắc lấy nước dùng uống mỗi ngày một thang. Kết hợp dùng lá nấu nước, pha thêm phèn chua dùng ngâm rửa mỗi ngày.

Viêm nhiễm ngoài da, mề đay mẩn ngứa

Lá cơm nguội và nghể răm, mỗi vị phân lượng bằng nhau, nấu thành nước, dùng để tắm rửa. Bã lá xát lên vùng da bị tổn thương.

Hỗ trợ cho phụ nữ mới sinh con

Cây cơm nguội, lá gai mỗi loại 20 g, cây dủ dẻ, ngũ gia bì gai (hay cây chân chim), cây mua mỗi loại 30 g. Cắt nhỏ tất cả các dược liệu, sau đó sắc cùng 2 lít nước, để khi còn 1 lít thì dùng uống trong ngày. Sử dụng liên tục trong 15 – 30 ngày.

Bệnh viêm gan

Sử dụng lá cây cơm nguội 20 g, Cam thảo đấu 16 g, diệp hạ châu (chó đẻ răng cưa) 20 g, Rau má khô 12 g, sắc lấy nước, chia thành 2 – 3 lần dùng uống trong ngày.

Ho dai dẳng không dứt

Sử dụng cây cơm nguội, cây thuốc giòi, mỗi vị 20 g, cam thảo 8 g (hoặc cam thảo đất 12 g), trần bì (vỏ quýt) 2 cái. Tất cả sắc với 1 lít nước, đến khi còn phân nửa thì dùng uống trong ngày. Sử dụng liên tục trong 3 ngày liên tục các triệu chứng sẽ cải thiện.

Điều trị chấn thương do té ngã

Sử dụng một lượng lá cơm nguội vừa đủ, gừng tươi 1 củ, muối trắng 1 muỗng cạnh. Rửa sạch, giã nát các nguyên liệu cùng với muối băng vào vết thương. Thay băng một lần mỗi ngày.

Hỗ trợ điều trị ung thư dạ dày, ung thư thực quản

Dùng 60 g lá cơm nguội, sắc lấy nước dùng uống mỗi ngày một thang.

Lưu ý khi sử dụng cây cơm nguội

Phụ nữ mang thai không nên sử dụng cây cơm nguội vì có tính kỵ thai.

Vỏ thân và rễ cây cơm nguội chứa một lượng độc tố nhẹ tác động lên thần kinh trung ương.

Nếu bệnh nhân đang điều trị thuốc tây và thuốc cây cơm nguội thì nên uống cách nhau ít nhất 1 – 2 giờ.

Rửa sạch dược liệu trước khi sử dụng để tránh viêm nhiễm.

Cần phân biệt giữa cây cơm nguội với cây cơm rượu và cây cơm cháy.

Những bài thuốc được đề cập trong bài chỉ mang tính chất tham khảo, trước khi áp dụng bạn nên tham khảo tư vấn y khoa từ bác sĩ Đông y hoặc Tây y. Nếu trong quá trình dùng thuốc xuất hiện bất kỳ vấn đề bất thường nào, hãy ngừng uống và đi kiểm tra y tế ngay.

Công dụng ít người biết của cây đơn kim

Cây dây leo thế giới ví tốt như sâm, người Việt có nhiều nhưng ít dùng

Tác dụng chữa bệnh của cây ngũ sắc