 |
Công dụng của quả sấu
GS.TS. Đỗ Tất Lợi trong cuốn sách Cây thuốc và vị thuốc Việt Nam đã mô tả cây sấu có tên khoa học là Drancontomelum duperreanum Pierre, thuộc họ Đào lộn hột (Amacardiaceae).
Ngoài công dụng trong chế biến bữa ăn hằng ngày, các món nước giải khát, quả sấu còn là vị thuốc chữa bệnh. Theo Đông y, quả sấu lúc xanh có vị chua hơi chát, khi quả chín có vị chua, ngọt, tính mát, có công năng kiện vị sinh tân, tiêu thực chỉ khát, chỉ ho, tiêu đờm, sử dụng trị nhiều bệnh chứng như nhiệt miệng khô khát, ngứa cổ, đau họng, nôn do thai nghén, say rượu, nổi mẩn, sưng, lở ngứa…
Theo tài liệu Bảng thành phần thực phẩm Việt Nam cho biết 100g sấu (tính phần ăn được) có các thành phần dinh dưỡng chính sau:
Nước: 94,7g
Năng lượng: 38 Kcal
Protein: 1,3 g
Carbohydrate: 8,2 g
Chất xơ: 2,7 g
Photpho: 44 mg
Canxi: 135
Vitamin C: 3 mg.
Cách chọn, bảo quản sấu ăn cả năm
 |
Mùa sấu chỉ kéo dài từ tháng 5 đến tháng 8 hàng năm. Mùa sấu non bắt đầu từ đầu tháng 5 dương lịch. Khoảng tầm cuối tháng sau, đầu tháng 7, sấu bắt đầu chín bánh tẻ. Đây là thời điểm sấu ngon nhất để cất trữ, bảo quản sử dụng lâu dài cho cả năm.
Chọn sấu tươi mới hái: Sấu tươi ngon là những quả sấu mới được hái, phần cuống còn nguyên nhựa, quả có màu xanh tươi, không bị thâm.
Nên chọn sấu quả bánh tẻ vừa già tới, màu xanh thẫm, cùi dày, vỏ hơi sần. Không nên chọn những quả thâm, bị dập nát hoặc không nên chọn quả sấu non. Quả sấu non (có vỏ xanh nhạt, hạt mềm) hoặc không nên chọn quả sấu quá già (hạt to, thịt sấu mỏng).
Nên cạo sạch vỏ sấu trước khi cho vào ngăn đá tủ lạnh bảo quản. Nếu sấu không cạo vỏ thì khi cho thẳng vào nấu canh sẽ có vị chát của vỏ. Không nên để sấu trong ngăn đá rồi sau đem rã đông mới cạo vỏ thì sấu nhũn, khó làm. Nếu ngại gọt vỏ, bạn có thể tìm đến hàng chuyên cạo vỏ sấu rất nhanh và đều nhau.
Sau khi gọt vỏ và rửa sạch, để ráo nước, chia sấu ra làm nhiều túi nhỏ vừa với một lần nấu và cho vào ngăn đá tủ lạnh. Với cách bảo quản này, sấu sẽ vẫn tươi ngon trong một thời gian khá dài.
Lưu ý, không nên cho tất cả sấu vào chung một túi rồi để vào tủ lạnh. Nếu để cả túi to, mỗi lần mở túi lấy sấu ăn, một lượng hơi ẩm lớn sẽ thâm nhập vào túi khiến cả khối sấu sẽ dính chặt vào với nhau, khó lấy ra từng quả để nấu. Hoặc bạn có thể hút túi chân không để bảo quản sấu. Với cách làm này, bạn sẽ dê dàng khi lấy sấu ăn mà không sợ các quả sấu dính vào nhau.
Với sấu chín, quả sẽ không còn nhựa, nên bạn không cần cắt cuống hay cạo vỏ mà chỉ việc rửa sạch để ráo nước rồi đem bảo quản giống sấu xanh.
Những công dụng chữa bệnh diệu kỳ của quả sấu
 |
Khi vào mùa sấu, quả sấu được bán rất nhiều tại các chợ ở miền Bắc Việt Nam và được nhiều chị em phụ nữ thích ăn. Họ mua về để nấu canh chua, ngâm nước uống, làm ô mai sấu, sấu ngâm nước mắm,.... Nhiều người yêu thích loại quả này nhưng ít ai biết về công dụng của nó. Dưới đây là những công dụng chữa bệnh diệu kỳ của quả sấu.
Khi luộc rau muống ta thường cho sấu quả xanh vào làm canh chua ăn vừa ngon miệng lại có tác dụng thanh nhiệt giải khát và kích thích làm tăng tiêu hóa.
Quả sấu, dấm, gừng, đường, ớt dầm với nhau ăn tạo thành món ăn có tác dụng tiêu thực.
Quả sấu cũng được sử dụng làm thuốc trị nhiệt miệng, giải khát, giải say rượu.
Trị phong độc nổi khắp mình mẩy, mụn có, sưng lở, ngứa hoặc đau…
Lá dùng nấu nước rửa chữa mụn loét hoại tử. Vỏ thân cây sấu sử dụng làm thuốc trị bỏng và tử cung xuất huyết.
Bài thuốc chữa say rượu: Dùng 4 – 6g cùi quả sấu sắc lấy nước uống hoặc hãm với nước sôi mà uống.
Làm tăng cường tiêu hóa: Lấy sấu hấp với đường làm nước giải khát uống trong ngày. Hoặc sử dụng quả sấu tươi nấu canh chua ăn.
Chữa nôn nghén ở phụ nữ: Lấy quả sấu nấu canh với cá diếc hay thịt vịt ăn cũng chóng lành.
Chữa chứng ho: Dùng 400g cùi sấu ngâm với ít muối hoặc sắc lấy nước cho chút đường đủ ngọt, uống 2 – 3 lần trong ngày. Hoặc lấy hoa, quả sấu sắc với 300ml nước còn lại 100ml, chia ra 2 – 3 lần uống trong ngày.
Chứng nhiệt miệng khô khát, ngứa cổ, đau họng: Lấy từ 4 – 6g cùi quả sấu khô đem sắc với 2 bát nước còn nửa bát, uống sau bữa ăn sáng. Hoặc 8g cùi quả sấu hãm với nước sôi uống trong ngày. Dùng trong một tuần liền. Hoặc có thể lấy quả sấu chín đem dầm với muối hay đường ăn trong ngày.
Chữa lở ngứa: Lá sấu rửa sạch, sắc lấy nước để chữa mụn loét, hoại tử, vết thương lâu lành.
