| Sống khỏe: Một số công dụng chữa bệnh từ cây sâm bố chính Sống khỏe: Bài thuốc chữa bệnh ít người biết từ cây cam thảo đất Sống khỏe: Một số bài thuốc dân gian từ cây cỏ nhọ nồi |
 |
| Cây địa liền |
Cây địa liền còn có tên gọi khác là: Tam nại, sơn nại, thiền liền hoặc sa khương.
Tên gọi khoa học là: Kaempferia galanga L. Thuộc họ Gừng (Zingiberaceae)
Đặc điểm nhận biết của cây địa liền:
Cây địa liền thuộc loại cây sống lâu năm.
Thân rễ của cây màu xanh nhạt, có hình củ nhỏ, bám vào nhau.
Lá cây hình trứng (bầu dục) thót hẹp lại phần cuống, 2-3 cái một mọc xòe ra trên mặt đất; mặt trên lá nhẵn, mặt dưới có lông mịn; cả hai mặt đều có gân chạy song song, chừng 8-15 cm.
Cụm hoa gồm 8-10 hoa mọc ở nách giữ hai lá, không có cuống, màu trắng pha tím, mùa hoa thường vào tháng 8-9.
Cây địa liền xanh tốt quanh năm, toàn cây (nhất là thân rễ) có mùi thơm và vị nồng.
Các địa điểm phân bố:
Cây mọc hoang ở rất nhiều nước ta và các nước Châu Á như Thái Lan, Lào, Campuchia,… Bên cạnh đó, cây còn được trồng ở các cơ quan thuốc nam hoặc các bệnh viện.
Bộ phận dùng, thu hái, chế biến và bảo quản:
Bộ phận dùng làm thuốc: Củ.
Thu hái: Thời gian thu hoạch để củ địa liền đạt chất lượng và nhiều dược tính nhất là từ tháng 11 đến tháng 3 hàng năm.
Chế biến: Sau khi thu hoạch, đem phần củ rửa sạch và thái mỏng rồi phơi khô.
Bảo quản: Tránh để ánh sáng trực tiếp và đặt ở nơi khô ráo.
Vị thuốc:
Tính vị: Tính ấm và vị cay
Quy kinh: Tỳ và Vị
 |
| Củ cây địa liền được dùng làm thuốc |
Tác dụng của cây địa liền:
Theo nghiêm cứu, cây địa liền có tính ấm và vị cay có tác dụng làm ấm tỳ vị, giảm đau, hành khí, tiêu thực...
Nước chiết của cây có công dụng lợi trung tiện và hạ đờm.
Củ cây địa liền có tác dụng giảm đau nhức xương khớp
Như ở các tỉnh Vân Nam thuộc Trung Quốc, cây địa liền được dung để hỗ trợ điều trị thực trệ khí trướng, viêm dạ dày, loét dạ dày, sưng mang thai, đau răng,...
Ở Philippines, nước sắc địa liền có thể chữa sốt rét, ăn uống khó tiêu. Phần lá thường được rửa sạch, giã nát rồi đem xào nóng và đắp lên khớp xương bị tê thấp.
Còn ở các nước như Malaysia,... rễ than cây địa liền chữa được các bệnh lở loét, cao huyết áp, hen suyễn....
Hoặc cũng có thể dùng phần thân rễ và lá đem rửa sạch và nhai chậm chữa đau họng, ho. Riêng phần thân rễ có thể dùng thân rễ chữa cảm lạnh...
Một số bài thuốc từ cây địa liền
Chữa cảm sốt, nhức đầu: Dùng 5g củ cây địa liền, 10g cát căn và 5g bạch chỉ, đem nghiền mịn và làm viên uống.
Hỗ trợ điều trị tiêu hóa kém, ngực bụng lạnh đau
Cách 1: Sử dụng 4 – 8 gram địa liền sắc thuốc uống. Ngoài ra cũng có thể tán bột và uống.
Cách 2: Dùng địa liền, đương quy, đinh hương và cam thảo mỗi vị có liều lượng bằng nhau đem tán thành bột. Sau đó trộn hồ và hoàn viên to bằng hạt ngô.Uống mỗi ngày 2 – 3 lần, mỗi lần lấy 10 viên uống với rượu.
Giảm ho gà: Dùng 300g địa liền, 1000g rau sam tươi, 300g lá chanh, 500g tía tô, 1000g rau má tươi và 1000g vỏ rễ dâu đã được tẩm mật ong và sao.
Tất cả các vị thuốc được rửa sạch, cho vào nồi và thêm 12 lít nước và đun sôi trên ngọn lửa nhỏ. Sau khi thuốc cạn còn 4 lít cho vào bình thủy tinh, bảo quản và dùng dần. Mỗi ngày cho trẻ uống từ 15 – 30 ml.
Hỗ trợ điều trị táo bón kinh niên, nhức đầu. cảm sốt,...: Sử dụng 1000g địa liền, 1000g thổ phục linh, 1000g rau má tươi và 500g cam thảo. Đem phơi khô và nghiền thành bột. Mỗi ngày lấy 2 – 4g hòa tan nước và uống.
 |
| Địa liền giúp giảm ho gà |
Giảm triệu chứng ăn uống khó tiêu, đau thần kinh tọa, đau dạ dày...: Dùng 20g địa liền và 10g quế chi đem tán bột. Mỗi ngày uống 3 lần và mỗi lần uống 2g.
Chữa đau nhức răng, tê phù, đau mỏi gân cốt, đau lưng: Củ cây địa liền phơi khô, thái nhỏ và cho vào bình ngâm chung với rượu có nồng độ cồn 40 – 50%.
Sau 5 – 7 ngày kể từ khi ngâm, có thể dùng rượu để uống hoặc xoa bóp chữa đau nhức. Trừ trường hợp đau răng, ngậm rượu địa liền vài phút rồi sau đó nhổ ra.
Lưu ý khi sử dụng cây địa liền
Địa liền là vị thuốc quý và có đặc tính dược lý da dạng. Tuy nhiên, không nên tùy tiện dùng mà cần lưu ý một số vấn đề sau:
Những người bị thiếu máu hoặc âm hư, dạ dày nóng rát hoặc thiếu máu tuyệt đối không dùng địa liền.
Đối với bệnh dạ dày dược liệu địa hoàng mang lại tác dụng rất chậm. Do đó, trong quá trình diều trị người bệnh nên cố gắng kiên trì sử dụng trong thời gian dài mới có hiệu quả.
Hiệu quả mà các bài thuốc mang lại sẽ tùy thuộc vào tình tính trạng bệnh và cơ địa của từng người.
Nếu sử dụng địa liền để điều trị bệnh đau dạ dày trong thời gian dài sẽ gây ra các triệu chứng táo bón. Do đó người bệnh nên kết hợp uống đủ nước, ăn nhiều rau xanh và kết hợp sử dụng thuốc nhuận tràng theo hướng dẫn của bác sĩ.
*Những thông tin trong bài viết chỉ có tính chất tham khảo. Khi muốn sử dụng để chữa bệnh cần tham khảo ý kiến bác sĩ chuyên khoa.
