| Bộ Y tế chỉ đạo khẩn xử lý vụ bé sơ sinh tử vong sau tiêm dự phòng Bộ Y tế có 20 đơn vị, 31 nhóm nhiệm vụ từ ngày 1/3 Cảnh báo tình trạng mạo danh Bộ Y tế mở khóa đào tạo tâm lý cho trẻ |
Đề xuất quy định mới về việc kê đơn thuốc
 |
| Về nguyên tắc kê đơn, y bác sĩ chỉ được kê sau khi đã có kết quả khám bệnh, chẩn đoán bệnh; đơn thuốc phù hợp với chẩn đoán bệnh và mức độ bệnh. |
Theo dự thảo, việc kê đơn phải dựa trên một trong các tài liệu sau: Hướng dẫn chẩn đoán và điều trị do Bộ Y tế ban hành hoặc công nhận; hướng dẫn chẩn đoán, điều trị của cơ sở khám chữa bệnh theo quy định tại Điều 6 Thông tư số 21/2013/TT-BYT; tờ hướng dẫn sử dụng thuốc đính kèm hồ sơ đăng ký thuốc đã được Bộ Y tế phê duyệt; hoặc Dược thư quốc gia Việt Nam hiện hành.
Theo quy định hiện hành, một đơn được bác sĩ kê đã quá 5 ngày sẽ không còn giá trị mua thuốc. Bệnh nhân cần được bác sĩ khám lại để lập đơn mới phù hợp với tình hình sức khỏe hiện tại. Lần sửa đổi này, Bộ Y tế không quy định rõ thời gian mà đề xuất "người kê đơn có trách nhiệm khuyến cáo người bệnh về thời hạn mua, lĩnh thuốc".
Về nguyên tắc kê đơn, y bác sĩ chỉ được kê sau khi đã có kết quả khám bệnh, chẩn đoán bệnh; đơn thuốc phù hợp với chẩn đoán bệnh và mức độ bệnh. Việc kê đơn phải đạt được mục tiêu an toàn, hợp lý và hiệu quả. Về số lượng thuốc, việc kê đơn phải tuân theo các hướng dẫn điều trị và không vượt quá 30 ngày, ngoại trừ các trường hợp đặc biệt như thuốc gây nghiện, thuốc giảm đau cho bệnh nhân ung thư hoặc AIDS, thuốc hướng thần, thuốc tiền chất. Dự thảo cũng quy định rõ những loại thuốc không được kê đơn, bao gồm thuốc không có mục đích điều trị, thuốc chưa được cấp phép lưu hành tại Việt Nam, thực phẩm chức năng và mỹ phẩm.
Để đảm bảo tính chính xác, đơn thuốc cần ghi đầy đủ thông tin bệnh nhân, bao gồm số định danh cá nhân hoặc số căn cước công dân (nếu có), địa chỉ thường trú hoặc tạm trú. Với trẻ dưới 72 tháng tuổi, đơn thuốc phải bổ sung số tháng tuổi, cân nặng và tên bố hoặc mẹ. Ngoài ra, thời hạn đơn thuốc phải được ghi rõ ngày, tháng, năm có hiệu lực và không được sớm hơn ngày kê đơn, trừ trường hợp kê đơn thuốc gây nghiện, thuốc hướng thần.
Theo quy định, việc kê đơn thuốc cần tuân thủ nguyên tắc sau: Thuốc có một hoạt chất phải ghi theo tên chung quốc tế (INN, generic), ví dụ: Paracetamol 500mg. Thuốc có nhiều hoạt chất hoặc sinh phẩm y tế sẽ ghi theo tên thương mại. Nếu kê đơn thuốc độc, phải ghi trước các thuốc khác. Đơn thuốc điện tử có giá trị pháp lý tương đương với đơn thuốc giấy.
Lộ trình triển khai kê đơn điện tử theo dự thảo
 |
| Cục Quản lý Dược yêu cầu các cơ sở bán thuốc online phải có Giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh dược phẩm, cung cấp thông tin rõ ràng về thuốc và tư vấn sử dụng thuốc cho người tiêu dùng. |
Các cơ sở khám chữa bệnh sẽ sử dụng phần mềm để lập, ký số, chia sẻ và lưu trữ đơn thuốc. Đối với thuốc thuộc danh mục kiểm soát đặc biệt như thuốc gây nghiện, thuốc hướng thần, thuốc tiền chất, cơ sở y tế phải in đơn thuốc và lưu trữ tại cơ sở. Lộ trình triển khai kê đơn điện tử theo dự thảo như sau: Từ ngày Thông tư có hiệu lực, các bệnh viện chuyên sâu bắt buộc thực hiện kê đơn điện tử. Đến ngày 1/1/2026, các bệnh viện tuyến cơ bản cũng phải triển khai. Đến ngày 1/1/2027, tất cả các cơ sở khám chữa bệnh khác sẽ áp dụng kê đơn thuốc điện tử.
Nhiều người kỳ vọng việc quy định bệnh viện phải thực hiện kê đơn thuốc bằng hình thức điện tử sẽ giúp quản lý việc bán thuốc theo đơn, đảm bảo minh bạch đơn thuốc, sử dụng thuốc an toàn cho người dân. Chưa kể hiện vẫn còn những trường hợp chữ bác sĩ trên đơn thuốc kê tay như "giun dế", "đánh đố" người bệnh, nhân viên bán thuốc và cả cán bộ y tế. Điều này có thể dẫn đến việc bán sai loại thuốc, dùng sai liều... Do đó, quy định kê đơn thuốc bằng hình thức điện tử áp dụng cho tất cả các bệnh viện, trước hết là các bệnh viện chuyên sâu, người dân hy vọng sẽ thoát cảnh phải dịch chữ bác sĩ trên đơn thuốc.
Sau khi Luật Dược sửa đổi cho phép bán thuốc không kê đơn trực tuyến, việc mua bán thuốc trở nên thuận tiện hơn. Thị trường dược phẩm online tại Việt Nam bắt đầu phát triển mạnh từ năm 2017 - 2018 và hiện chiếm khoảng 5-8% thị phần, với hơn 1.000 cơ sở kinh doanh trực tuyến.
Ông Nguyễn Tuấn Cường - Cục trưởng Cục Quản lý Dược (Bộ Y tế) cho biết, số lượng người dùng Internet tại Việt Nam đang tăng nhanh và dự báo đạt 40 triệu vào năm 2025. Tuy nhiên, hoạt động bán thuốc online cũng đối mặt với nhiều thách thức. Theo quy định, các cơ sở bán thuốc trực tuyến chỉ được phép cung cấp thuốc không kê đơn và không thuộc danh mục kiểm soát đặc biệt. Đồng thời, các đơn vị này phải tuân thủ các quy định kiểm tra, cấp phép trước khi kinh doanh qua nền tảng điện tử.
Cục Quản lý Dược yêu cầu các cơ sở bán thuốc online phải có Giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh dược phẩm, cung cấp thông tin rõ ràng về thuốc và tư vấn sử dụng thuốc cho người tiêu dùng. Hoạt động giám sát việc bán thuốc qua thương mại điện tử sẽ được thực hiện chặt chẽ nhằm đảm bảo an toàn và hiệu quả trong sử dụng thuốc.
Việc luật hóa hoạt động bán thuốc online không chỉ giúp người dân tiếp cận thuốc dễ dàng hơn mà còn thúc đẩy chuyển đổi số trong ngành dược phẩm. Các nhà thuốc trực tuyến có thể tối ưu quản lý kho bãi, vận hành hiệu quả hơn và giúp thuốc tiếp cận người tiêu dùng trên toàn quốc.
