 |
| Để phát triển hiệu quả thương hiệu nông sản cần ứng biến theo quy luật thị trường, không thể ngăn bằng công cụ kinh tế khác. |
Câu chuyện đầy trăn trở và suy nghĩ về những bất cập của nông sản Việt được Bộ trưởng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Lê Minh Hoan chia sẻ tại phiên chất vấn, trả lời chất vấn sáng 21/8 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội.
Cần ứng biến theo quy luật thị trường
Đại biểu Điểu Huỳnh Sang (đoàn Bình Phước) đã nêu câu hỏi chất vấn Bộ trưởng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Lê Minh Hoan về phát triển nhãn hiệu, thương hiệu của các nông sản chủ lực.
Đại biểu Sang thông tin nông sản hạt điều với kim ngạch xuất khẩu đạt 3,6 tỉ USD vào năm 2023, còn giá sầu riêng tăng liên tục lập đỉnh, với diện tích tăng từ 32.000 lên 150.000ha chỉ trong 5 năm.
Băn khoăn việc phát triển và bảo vệ nhãn hiệu, thương hiệu của nước ta hiện nay chưa thực sự hiệu quả, đại biểu đề nghị bộ trưởng cho biết giải pháp bảo đảm giá trị thương hiệu điều, sầu riêng, đảm bảo ổn định vùng nguyên liệu và đời sống người dân.
Trả lời câu hỏi này, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Lê Minh Hoan cho hay ông từng về huyện Bù Đăng (tỉnh Bình Phước), đứng trên một vườn trồng điều và nhìn phía bên kia vườn, thấy bà con đang đốn cây điều để trồng cây sầu riêng.
"Tôi hỏi bà con cây điều là cây thủ phủ, vương quốc, gắn bó bao đời với vùng Bình Phước, tại sao bà con nỡ chặt bỏ cây để trồng sầu riêng?
Bà con nói với tôi, ông thấy giờ trồng sầu riêng thu nhập 1 tỉ đồng/ha, còn trồng điều chúng tôi chỉ thu 35-40 triệu, ông nghĩ chúng tôi nên như thế nào?", ông Hoan kể lại.
Ông nói đó là câu trả lời "rất đắng lòng" và có những vấn đề từ thực tiễn khiến ông suy nghĩ rất nhiều.
Đưa ra giải pháp, Bộ trưởng Lê Minh Hoan nhấn mạnh cần ứng biến theo quy luật thị trường, không thể ngăn bằng công cụ kinh tế khác.
Ông cho biết ở Bình Phước đã tổ chức mô hình khuyến nông trồng nấm linh chi đỏ dưới tán điều, nhằm tạo đa tầng giá trị. "Nấm linh chi đỏ đem lại thu nhập rất cao, nằm dưới tán điều nên bà con giữ được tán điều vì có thêm sinh kế là nấm linh chi đỏ", ông Hoan nói.
Đánh giá Hiệp hội Doanh nghiệp trẻ Bình Phước chế biến điều rất đa dạng, bộ trưởng nhấn mạnh cần đẩy nhanh các sản phẩm OCOP từ cây điều.
Bộ trưởng cho hay đã làm việc với Hiệp hội Điều Việt Nam, qua đó cần xây dựng chuỗi chia sẻ liên kết giữa người trồng điều với doanh nghiệp chế biến điều, khắc phục bất ổn khi ta vẫn phải nhập điều thô từ nước ngoài, còn bà con lại trồng điều.
Muốn xây dựng thương hiệu phải có hiệp hội ngành hàng, phải có sự liên kết
 |
| Bộ trưởng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Lê Minh Hoan trả lời chất vấn. Ảnh: Media Quốc hội |
Để bảo vệ giá trị nhãn hiệu, thương hiệu nông sản như sầu riêng, Bộ trưởng nhấn mạnh muốn xây dựng thương hiệu, quy chuẩn, phải có hiệp hội ngành hàng, phải có sự liên kết giữa bà con và các hiệp hội, doanh nghiệp.
Cho biết vừa ký nghị định thư thứ hai để mở thêm cánh cửa xuất khẩu các sản phẩm từ sầu riêng sang Trung Quốc, Bộ trưởng Lê Minh Hoan nói đây là niềm vui nhưng cũng kích hoạt nhiều vấn đề, là muốn đưa sầu riêng thành sản phẩm quốc gia, phải có thiết chế quốc gia để điều chỉnh, có chính sách chung về khoa học công nghệ, đầu tư hạ tầng nếu muốn đi xa.
Trả lời đại biểu Phạm Hùng Thắng (Hà Nam) về giải pháp tiêu thụ nông sản, Bộ trưởng Lê Minh Hoan cho biết chủ trương mở cửa thị trường đã được nhất quán để tiêu thụ nông sản ở cả thị trường trong nước và nước ngoài.
Ông cũng nhấn mạnh yêu cầu chuẩn hóa đối với hàng hóa nông sản là vấn đề lớn đối với nền nông nghiệp manh mún, nhỏ lẻ, tự phát như ở nước ta hiện nay.
Nhấn mạnh các giải pháp để mở cửa tiêu thụ nông sản, Bộ trưởng cho biết thời gian qua, Bộ Nông nghiệp và Bộ Công Thương liên tục có những Nghị định thư với các nước để tiêu thụ nông sản, ngoài việc tiêu thụ trong nước. Trong đó, chuẩn hóa tiêu chuẩn chất lượng nông sản là vấn đề lớn.
"Chúng ta không thể nói vấn đề tiêu thụ nếu hàng hóa của chúng ta không theo được các tiêu chuẩn của thị trường. Do đó, cần quan tâm đến vấn đề cấp mã số, vùng trồng, vùng nuôi", ông Hoan nói.
Trả lời câu hỏi liên quan xuất khẩu nông sản, lúa gạo, Bộ trưởng Lê Minh Hoan cho biết chúng ta có sự tăng trưởng vượt bậc, đến thời điểm này so với năm 2023 đã tăng được 20%. Tuy nhiên vẫn còn tiềm ẩn rất nhiều rủi ro có thể xảy ra vào bất kỳ thời điểm nào.
Ông nói chúng ta không thể làm chủ hết được cả thị trường bởi vì trên thị trường có rất nhiều quốc gia cạnh tranh cùng một mặt hàng với nước ta.
Do đó, giải pháp hữu hiệu nhất, theo bộ trưởng, là cần tổ chức lại sản xuất, tổ chức ngành hàng, tổ chức lại thị trường, tổ chức lại hiệp hội và Hội đồng lúa gạo quốc gia, có sự điều chỉnh nhất định cho từng giai đoạn giá cả lên xuống thất thường hoặc biến cố ngoài mong muốn...
Đồng thời có chính sách giúp đỡ người dân, doanh nghiệp... để phải biến ngành hàng nông sản không phải nghĩ đến thu bao nhiêu tiền mà nghĩ đến hình ảnh, thương hiệu quốc gia.
