Trong cuốn sách của mình, tác giả Dan Buettner - người có sách bán chạy nhất của New York Times đã tìm hiểu về chế độ dinh dưỡng và món ăn thường ngày của những vùng đất "trường thọ" trên thế giới. Nhiều cư dân trên những vùng đất này thường sống lâu trên 100 tuổi với chế độ ăn chủ yếu dựa vào thực vật, đặc biệt là các loại đậu đỗ.
Những vùng đất "trường thọ" nổi tiếng trên thế giới với chế độ ăn giàu đậu đỗ được biết tới bao gồm Ikria (Hy Lạp), Okinawa (Nhật Bản), Nicoya (Costa Rica), Loma Linda (California, Mỹ) và đảo Sardinia (Ý).
Ở hòn đảo Sardinia ngoài khơi nước Ý nơi nhiều cư dân sống lâu trăm tuổi, các loại đậu hạt và đậu que như đậu fava và đậu garbanzo thường xuất hiện trong bữa ăn gia đình.
Loại đậu xanh garbanzo là nguyên liệu chính của món súp đậu mà cư dân trên đảo Sardinia thường ăn.
Một trong những gia đình sống lâu nhất thế giới đã trao cho Buettner xem món công thức "trường thọ" của đảo, đó chính là gia đình Melis. 9 cụ là anh em ruột của nhau, trong gia đình Melis có số tuổi cộng lại là 851. Mỗi ngày trong suốt cả cuộc đời, họ đều ăn súp đậu với bánh mì lên men kèm một ly rượu vang đỏ.
Tại sao ăn đậu giúp sống lâu?
Tất cả các thành viên trong họ đậu đều chứa đầy đủ các chất dinh dưỡng, bao gồm đồng, sắt, magie, kali, axit folic, kẽm, lysine, một loại axit amin thiết yếu, cùng rất nhiều protein và chất xơ.
Chuyên gia Buettner cho biết: “Chất xơ mang tới cho bạn hệ vi khuẩn đường ruột khỏe mạnh, giảm viêm nhiễm và hỗ trợ chức năng miễn dịch tốt hơn, đồng thời ông lưu ý “chỉ 5% đến 10% người Mỹ nhận được lượng chất xơ họ cần”.
Buettner cho biết, mỗi loại đậu có thành phần dinh dưỡng khác nhau, vì vậy ăn nhiều loại đậu là tốt nhất. Aduki, hay đậu đỏ, đậu xanh có nhiều chất xơ hơn một số loại khác, trong khi đậu tằm (hay còn gọi là đậu ngựa) chứa nhiều chất lutein chống oxy hóa. Đậu đen, đậu đỏ tây (hay đậu thận) chứa nhiều kali và đậu gà có nhiều magiê.
Ông nói thêm: “Đậu cũng chứa nhiều protein thực vật, tốt cho sức khỏe hơn vì nó có nhiều chất dinh dưỡng với ít calo hơn so với protein động vật”.
Trên thực tế, kết hợp đậu với ngũ cốc nguyên hạt có thể giúp bạn có tất cả các axit amin tạo nên một loại protein hoàn chỉnh về mặt dinh dưỡng - tương tự như những gì có trong thịt.
Ví dụ, ở Nicoya, Costa Rica, mọi người thường ăn sáng với Gallo Pinto - sự kết hợp của các loại đậu được nấu chín thành nước sốt, nêm hành tây, tiêu xanh và một số hương liệu như húng quế hoặc húng tây và có thể là tỏi. Sau đó, họ trộn thêm với cơm trắng từ ngày hôm trước. Tinh bột trong cơm nguội để qua đêm sẽ trở thành tinh bột kháng - nghĩa là cơ thể hấp thụ nó chậm hơn, do đó lượng đường trong máu của bạn không tăng cao như khi ăn cơm mới nấu.
Còn tại Nhật Bản, trong khi khoai tây tím được ghi nhận là loại lương thực kéo dài tuổi thọ chính cho người dân Okinawa, thực phẩm nổi bật thứ hai trong chế độ ăn uống của họ là đậu nành.
Chuyện gia Buettner cho biết, người dân Okinawa thường ăn đậu phụ trong mỗi bữa. Thường, bữa sáng họ có súp miso đặc với những miếng đậu phụ được cắt vụn để thấm gia vị tốt hơn.
Một nghiên cứu năm 2001 cho thấy ăn đậu bốn lần một tuần giúp giảm 22% bệnh tim. Theo một nghiên cứu năm 2004, con người có thể sống thêm khoảng 8 năm cho mỗi lần ăn 20 gam đậu.
Đậu rất tốt nhưng làm thế nào để ăn mà không ngán hoặc khó chịu?
Theo chuyên gia Buettner, nếu bạn muốn tránh đầy hơi và chưa quen ăn đậu, hãy bắt đầu từng chút một mỗi ngày rồi tăng dần số lượng. Dần dần, hệ vi sinh vật tốt trong ruột của bạn sẽ quen với đậu và bạn không còn thấy đầy bụng mỗi lần ăn nữa.
Công thức làm món súp "trường thọ" của đảo Sardinia (Ý)
Để làm món súp đậu Minestrone của hòn đảo sống thọ Sardinia (Ý), bạn cần 3 loại đậu gồm đậu trắng, đậu garbanzo và đậu đỏ, khoảng 3/4 chén mỗi loại.
Ngoài ra, thành phần còn bao gồm cà rốt, khoai tây, cần tây, hành tây, tỏi, hạt tiêu đen hoặc đỏ xay, 2 thìa nhỏ dầu olive, tỏi băm nhỏ và cà chua xắt nhỏ.
Cách làm: Sau khi ngâm 3 loại đậu, cho đậu vào bát nước rồi quay trong lò vi sóng khoảng 10 phút. Trong lúc này, cắt miếng vuông cần tây, cà rốt và hành tinh dày khoảng 1,3 cm.
Cho dầu olive vào nồi để nhỏ lửa và xào cà rốt, hành tây cùng tỏi. Sau đó, đổ thêm 6-8 cốc nước và cho đậu vào hầm cùng. Thêm cà chua, khoai tây và húng quế, vài lá nguyệt quế và hầm nhỏ lửa trong khoảng 1 tiếng đến tiếng rưỡi. Sau đó nêm muối và gia vị.
Khi bắc ra và múc vào bát, có thể phủ phô mai Parmesan lên trên.
Để nấu súp nhanh hơn, bạn có thể dùng nồi áp suất hầm trong vòng 25 phút, ngoại trừ đậu lăng chỉ mất 5 phút.